Uzun müddettir üzerinde çalışılan Dijital Türk Lirası’nın akıbeti, 2022 yılı Cumhurbaşkanlığı yıllık programında belirli oldu. Buna nazaran, 2022 için programda “Blok zincir tabanlı dijital merkez bankası parası uygulamaya konulacaktır” tabirleri yer aldı.

Dünyadaki pek çok ülke dijital ödeme sistemlerine ve Merkez Bankası Dijital Para Birimi’ne (CBDC) dönük çalışmalarını sürdürürken Türkiye’de bu alanda daha evvel çeşitli testlere başladığını duyurmuştu.

Bugün Resmi Gazete’de açıklanan 2022 yılı Cumhurbaşkanlığı yıllık programında, gelecek seneye ait bu çalışmaların ayrıntıları ile ilgili bilgi verildi.

Programda, “Uluslararası ticaret sisteminde kabul görecek alternatif para ve ödeme sistemleri geliştirilmesi hedefiyle ülke işbirlikleri tesis edilecek ve çalışmalar sürdürülecektir” tabiri yer aldı.

“UYGULAMAYA KONACAK”

Bu kapsamda şu gayeler sıralandı:

“Blokzincir tabanlı dijital merkez bankası parası uygulamaya konulacaktır.

Merkez Bankası Dijital Türk Lirası Araştırma Geliştirme Projesi birinci faz pilot bulguları doğrultusunda, daha yaygın ve geniş iştirakli ileri basamak pilot testler yapılacaktır.

Mevcut ve ileri teknolojilerin Merkez Bankası Dijital Türk Lirası ihtiyaçlarına uygunluklarına yönelik araştırma ve geliştirme çalışmaları sürdürülecektir.

Programlanabilir para ve çevrim dışı ödemeler katman servislerine yönelik teknolojik altyapı oluşturularak araştırma, geliştirme ve test çalışmaları yapılacaktır.

Dijital Türk Lirası sisteminin ilgili öbür sistemlerle entegrasyon çalışmalarına başlanacaktır.”

Bu gayeler içinse Merkez Bankası, Hazine ve Maliye Bakanlığı ile TÜBİTAK görevlendirildi.

BİRİNCİ FAZ SONUÇLARI 2022’DE

Merkez Bankası’nın evvelki Lideri Naci Ağbal, Türkiye’nin merkez bankası dijital para ünitesi için “kavramsal” araştırma sürecinin tamamlandığını duyurmuştu.

Merkez Bankası ise Eylül ayında bahis ile ilgili pilot uygulamalara başladı. ASELSAN, HAVELSAN ve TÜBİTAK-BİLGEM “Dijital Türk Lirası İşbirliği Platformu” oluşturuldu. Dijital Türk Lirası projesi birinci faz çalışma sonuçları 2022 yılında açıklaması bekleniyor.

CBDC NEDİR? NE İŞE FAYDA?

Dünya genelinde merkez bankaları tarafından oluşturulan, oluşturulduğu ülkenin yasal para ünitesini dijital olarak temsil eden ve ekseriyetle merkeziyetsiz olan ve blok zincir altyapısını kullanan para ünitelerine merkez bankası dijital para ünitesi (CBDC) deniyor.

Teknolojik altyapı olarak kripto paralara benzeyen CBDC’lerle kriptolar ortasında kimi farklar bulunuyor. Kriptolar, büsbütün merkeziyetsiz bir yapıya sahip ve rastgele bir kişi yahut oluşum tarafından denetim edilmiyor. CBDC’ler de genelde Bitcoin üzere blok zincir teknolojisine dayalı olsa da, bu blok zincir ağlarına sırf seçili kişi ve kurumların erişim sağlayabileceği belirtiliyor.

Birebir biçimde kripto paralar çoklukla bir nakdî karşılık bulundurmazken CDBC’lerin varlık karşılıkları bulunuyor.

CBDC’lerin kolay para transferi ve güvenlik üzere pek çok avantaj sağlayacağı belirtiliyor.

ÖBÜR ÜLKELER DE ÇALIŞIYOR

Türkiye, dijital parayı gündeme alan ülkelerden sırf bir tanesi. Türkiye dışında İsveç, Bahamalar, Fransa, Filipinler, Japonya ve İsviçre dijital paraya geçişi gündeme alan ülkeler ortasında. Bu ülkelerin merkez bankaları şimdi test kademesinde. Nijerya ise uygulamaya birinci geçen ülkelerden biri oldu.

Sözcü