Bağışıklık sistemini güçlendirerek koronadan korunmak, hastalığa yakalanma durumunda ise mümkün olan en hafif formda atlatmak için popülerleşen tedbirlerin başında vitamin ve mineral destekleri geliyor. Bilhassa D vitamininin, bağışıklık sisteminin çalışma tertibinde değerli vazifelere sahip olması nedeniyle koronavirüsle uğraşta tesirli olabileceği belirtiliyor. Bu yüzden D vitamini kullananların sayısı epeyce fazla. Lakin bu vitaminin ölçüsüz alınmaması gerekiyor… İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Uğur Dilek Calap, bunun nedenlerini ve D vitaminiyle ilgili bilinmesi gerekenleri anlattı…

Uğur Dilek Calap

GÜNEŞ IŞINLARINDAN YOKSUN KALMAYIN

– Besinlerden alınabilir mi?

D vitamini, yağda çözünen (vücutta depolanan) vitamin cinslerinden biri olarak karşımıza çıkıyor. Bedende kalsiyum ve fosforun emilimi, kemik imali ve kemik sıhhatinin korunması, kalbin çalışması, kas işlevlerinin düzenlenmesi üzere birçok kıymetli vazifesi bulunan bu vitamin tıpkı vakitte bağışıklık sisteminin sağlıklı bir biçimde çalışmasında da kilit rol oynuyor. Besinlerde çok az ölçüde bulunan bu vitaminin en değerli kaynağı ise güneş ışınları. Yeteri kadar güneş alamayan bireylerde ve yaşlılarda D vitamini eksikliğine yaygın biçimde rastlanıyor. Bu nedenle rutin sıhhat denetimlerinde D vitamini seviyelerinin sistemli aralıklarla denetim edilmesi ve muhtemel bir eksiklik durumunda doktor denetiminde vitamin desteklerine başlanması gerekiyor.

– Eksikliğinde hangi sıkıntılar görülür?

D vitamini yetersizliği, ülkemizde ve dünyada en yaygın görülen vitamin eksiklikleri ortasında yer alıyor. Bedende çok kıymetli misyonlar üstlenmesi nedeniyle D vitamini eksikliği sıhhati önemli halde etkiliyor, bilhassa yaşlılık devrinde kemik hastalıklarının gelişimi kaçınılmaz hale gelebiliyor. D vitamini eksikliği bulunan bireylerde osteoporoz (kemik erimesi) üzere hastalıklara yakalanma mümkünlüğü ölçüde artarken, çocuklarda ise büyüme ve gelişme olumsuz etkileniyor. Bununla birlikte bağışıklık sisteminin gücünü kaybetmesi nedeniyle vitamin eksikliği bulunan bireylerde koronavirüs ve gribal enfeksiyonlar da dahil olmak üzere enfeksiyon hastalıklarına yakalanma ve bu hastalıkları ağır geçirme riski de kıymetli ölçüde artıyor. Bu nedenle rutin kan testlerinde D vitamini eksikliği görülen bireylerde bir an evvel D vitamini desteklerine başlamak ve vitamin seviyesini olağan aralığa getirmek gerekiyor. Menopoz sonrası periyottaki bayanlar, ileri yaştaki bireyler, böbrek hastaları yahut yeteri kadar güneş ışını alamayan bireylerde nizamlı olarak D vitamini desteği kullanımı gerekebiliyor. Bu üzere durumlarda tabip tarafından önerilen doz ve kullanım sıklığı ile vitamin desteklerinin tüketilmesi ehemmiyet arz ediyor.

GÜZELLEŞEYİM DERKEN HASTA OLMAYIN

– Yüzeysel kullanmak nelere yol açar?

Koronavirüsün hayatımıza girmesiyle birlikte D vitamini desteklerine gösterilen ilgi arttı ama bilinçsiz vitamin  kullanımının önemli sıhhat problemlerine yol açabileceği göz gerisi ediliyor. Vitamin eksikliği bulunmamasına karşın tabibe istişareden D vitamini destekleri kullanan bireylerde kalsiyum ve fosfor minerallerinin kandaki ölçüsünde artış gözleniyor. Bu durum kalsiyum ve fosforun çeşitli doku ve organlarda birikip, bu organlara hasar vermesiyle sonuçlanabiliyor. Yani kanda kalsiyum seviyesinin artması böbrek taşı oluşumu, tansiyon yüksekliği, kalp krizi ve hatta karaciğer işlevlerinin bozulmasına yol açabiliyor. Bu nedenle D vitamini desteği kullanması gerektiğini düşünen bireyler öncelikle bir tabibe danışarak kan analizi halindeki D vitamini testini yaptırmalı.

– Ne vakit destek alınmalı?

Kandaki D vitamini seviyesinin 50 ng/mL ile 70 ng/mL aralığında olması sağlıklı bireyler için olağan kabul ediliyor. 50 ng/mL’nin altındaki kıymetler ise D vitamini eksikliği olarak bedellendiriliyor. Test sonuçları bu pahanın altında olan bireylerin, doktor tarafından önerilen doz ve kullanım sıklığı ile vitamin desteğine başlaması gerekiyor. D vitamini dayanakları çoklukla damla formunda ve günlük 400 IU dozu ile başlatılıyor. Ancak hastanın yaşı, sıhhat durumu, gebelik varlığı üzere durumlara bağlı olarak hastaya özel doz belirlenebiliyor.

Sözcü