Hacattepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Bilim Kısmı Lideri Prof. Dr. Mehmet Ceyhan, Sıhhat Bakanı Fahrettin Koca’nın Türkiye’ye aralık ayında 5 milyon doz geleceğini açıkladığı Çin menşeli ‘CoronaVac’ aşısı ve BioNTech ve ABD merkezli Pfizer’in geliştirdiği aşının transfer süreci ve depolama şartlarına ait DHA’ya açıklama yaptı. Prof. Dr. Ceyhan, üretilen tüm aşılarla ilgili kural olarak çalışmalar tamamlanıp, bilimsel datalar elde edildikten sonra ülkelerin ruhsat kuruluşlarına başvurulduğunu söyledi. Ceyhan, bu kuruluşların Türkiye’deki karşılığının Sıhhat Bakanlığı’nın Ruhsat Şurası olduğunu söyledi.
‘ÇİN AŞISININ DEPOLANMASI DAHA KOLAY’
Çin aşısının ‘inaktif’ aşı olduğuna dikkat çeken Prof. Dr. Ceyhan, “Bu aşılar çok olay üretilir. Birçok ülke şu anda inaktif aşı üretmeye çalışıyor. Lakin bunların aktifliği canlı aşı ve teknoloji ile üretilen aşılardan düşüktür. Bunların depolanması, gönderilmesi, uygulanması daha kolaydır. Çoklukla sıcağa daha sağlamdır, meyyit aşı olduğu için. Başka taraftan Alman-Amerikan ortak üretimi olan aşıda birinci kez bir corona virüsü aşısında aktiflik sayısı söylem edildi. Bu aşının 1 haftalık müşahedesinden elde edilen sonuç, bunun en az 3 ay incelenmesi, beklenmesi lazım. Görülen o ki bu aşı daha faal bir aşı. Ama şöyle bir dezavantajı var; bu aşının depolanması için eksi 70 derece gerekiyor. Hiçbir ülkenin bu türlü bir hazırlığı yok” diye konuştu.
‘ÜLKELERDE EKSİ 70 DERECELİ DEPOLAR YOK’
Prof. Dr. Ceyhan, “Milyonlarca kutu aşıyı depolayacağınız eksi 70 derece depolar yok ülkelerde. Bu demektir ki evvel bu altyapının hazırlanması lazım, epey kıymetli bir iş bu. Uç noktalara eksi 70 derecede göndermek daha zordur, onların sağlanması lazım, gidilecek yerlerdeki depolarda bu ortamın sağlanması lazım. Fakat siz eksi 70 derecelik dolapları her yere dağıtamayacağınız için daha az merkezlerde uygulanacak demektir. Bu önemli bir sorun, bunun aşılmasına çalışılıyor, müddet çok kısa. Su çiçeği aşısında da bu türlü bir sorun vardı; ancak mühlet vardı ve birkaç sene içinde o aşı buzdolabında saklanabilir hale getirildi” dedi.
‘5-6 AYDAN EVVEL UYGULANMASI MÜMKÜN DEĞİL’
Prof. Dr. Ceyhan, bu kadar az müddette aşının getirilip, uygulanabilmesini hayal etmenin güç olduğunu belirterek, “O altyapının hazırlanıp, bu aşının uygulanması, nereden bakarsanız bakın 5-6 aydan evvel olması mümkün değil. Aşılamada bir umut ışığı açısından baktığınız vakit aşılması gereken bir adım aslında. Sonucunda evvel aşıyı bulacaksınız, bunun çalışmasını yapacaksınız, bu noktaya gelinmesi son derece değerli. Bundan sonra 2 değerli nokta daha var. Birincisi ferdî muhafaza için belirli sayıda aşının yapılması. Burada halk yanlış anlıyor, ferdi aşılama başladığında ne salgın etkilenecek bundan ne aşıyı yaptıranlar maske ve uzaklıktan kurtulacak. Zira yüzde 100 tesirli aşı yapmadığınız sürece ve aşıyı yaptıran şahısların bu hastalığı taşıyıp diğerlerine bulaştırmayacağını anlayana kadar herkes aşılananlar dahil maske, ara kuralları ile yaşayacak. Aşikâr bir müddet biz bu kollayıcı tedbirler ile yaşamaya devam edeceğiz” dedi.
‘HASTANEMİZDE 2 TANE EKSİ 80 DERECELİK DOLAP VAR’
Prof. Dr. Ceyhan, kendi hastanelerinde kimi çalışmalar için kullandıkları 2 adet eksi 80 derecelik dolap olduğunu belirterek, “Bu 2 dolaba en fazla 1000 tane aşı koyabilirsiniz. Bizim bahsettiğimiz milyonlarca kutu aşı, birçok yerde 1 tane bile yok eksi 70 derecede dolap; bunların fiyatları da yüksek. Bu aşıyı yapacaksanız diğer deva yok; bu altyapının oluşturulması parasını verirseniz mümkün. Tabi birden teğe eksi 70 derecelik dolabı elde edemeyebilirsiniz. Bu Amerika ve Almanya’nın ürettiği aşı sentetik bir biyolojik husus; onlar düşük derece ısılarda çok çabuk bozulabiliyor. Çok büyük merkezlerde araştırma maksatlı kullanılan dolaplar var; lakin onlar aşı emelli kullanılmıyor, esasen öbür hedeflerle doludur. Çin aşısı çok kolay saklanıyor. Öbür aşı için ön kural saklama şartını elde etmeniz, eksi 70 derecelik dolabınızın olması” diye konuştu.
‘FİYAT SORUNU DE KAHIR ÇIKARABİLİR’
Amerika’da da eksi 70 derecelik dolapların mevcut olmadığını kaydeden Prof. Dr. Ceyhan, “2 gün evvel Amerika’nın en büyük hastanelerinden biri, ekonomik açıdan iyi bir hastanedir, ‘Benim bu türlü bir imkanım yok’ diye açıkladı. ABD’de de tartışılıyor ve önemli bir sorun. Onların da bu aşıyı uygulayabilmek için kısa mühlet içinde bu eksi 70 derece dolapları, depoları ayarlaması lazım. Öbür Avrupa ülkelerinde de konuşuluyor. 20 dolar olacağı konuşuluyor. Çin aşısının daha ucuz olması bekleniyor; lakin onunla ilgili de bir öngörü dün okudum, 30 dolar civarında diye. Birinci başta bu fiyat sorunu de sorun çıkarabilir” dedi.
Sözcü
