Kripto para borsası Thodex’in gerisinde yüz binlerce mağdur bırakarak kapanması, kripto para sistemi için önemli dönüm noktası oldu. Thodex olayından sonra yatırımcıların kolay yoldan para kazanma formülleri olarak bildiği teknolojik kavramlar artık beraberinde ‘vurgun’ riskiyle birlikte anılacak.
Pekala, tüm dünyada ilgi odağı haline gelen kripto paralar fırsat mı yoksa büyük bir teknolojik tuzak mı? Bir evvelki kuşak bankerzede olurken, onların torunları da coinzede mi olacak? Kripto para, kripto para borsası, coin, Bitcoin, altcoin, bilgi madenciliği… Bütün bunlar nedir ve nasıl alınır, satılır? Sade vatandaş bu piyasadan para kazanabilir mi? Bütün bu soruların cevaplarını Sözcü HaftaSonu için derledik:
KRİPTO PARA NEDİR:
Cebimizdeki olağan paraların hepsinin gerisinde bir devlet garantisi ve bir merkezi otorite var. O otorite, cebimizdeki kağıt ya da metalin garantörüdür. Lakin kripto paralar gerisinde hiçbir merkezi otoritenin, devletin olmadığı, yazılım algoritmasıyla üretilen sanal para üniteleridir. Bu paralar cepte taşınmıyor, elle de tutulamıyor, internet üzerinden oluşturulan şifreli hesaplarda bedellendiriliyor.
BİNLERCE COIN VAR:
Nasıl ki dünyada TL, dolar, Euro, Yen üzere farklı para üniteleri varsa kripto paralardan da binlerce var. 2008’de dünyanın birinci kripto parası olan Bitcoin üretildi. Bu nedenle Bitcoin, tıpkı ismini esere veren somut markalar üzere kripto paraların güya genel ismiymiş üzere anlaşıldı. Lakin ortadan geçen 12 yılda dünyaya adeta kripto para yağdı ve bugün coinlerin sayısı 9 bini aştı. Altcoin diye söz edilen paralar Bitcoin’in alt versiyonları değil, o paraya ‘alternatif’ paraları tabir ediyor. Kripto paraların piyasa kıymeti ise 2.1 trilyon doların üzerine çıktı.
KRİPTO BORSASI
BlokchaIn sanal para alışverişlerinin kaydının tutulduğu sistemin ismi. Tüm paraların kayıtları özel şifrelerle korunan ağ üzerinde birden fazla yerde tutularak güvenlik sağlanıyor. Dünyadaki 9 bini aşkın kripto para pay senedi borsası üzere kripto para borsaları üzerinden alınıp satılıyor. Dünyanın en büyük kripto para borsaları ortasında Binance, Paribu, Bitci, KuCoin var. İnançlı olmayan borsalarda süreç yapmak, aslında riskli olan kripto paraların riskini daha da artırıyor.
BU PARALARA GÜVENELİM Mİ?
Kripto paraların yasal bir desteği, türel bir sorumlusu yok. Altın üzere kendinden değerli bir maden değil. Klasik para üzere ardında devletler de yok. Faiz, döviz, pay senedi ya da öteki alternatif yatırım araçlarının değerlendirildiği borsa ve bankalar üzere kontrole tabi değiller. Yatırdığınız paranın kıymeti sizi bir anda milyoner yapabilecek süratte üst da çıkabilir, birebir süratle sıfıra da düşebilir. Bir tarafta yasal düzenleme hazırlıkları yapılırken öbür tarafta bu piyasanın geleceğinin parlak olduğu, ülkelerin gücünün böylesine bir teknolojik eseri sınırlamaya yetmeyeceği, klasik paraların bölümünü sona erdireceği de tabir ediliyor.
Dijital paralarda ön plana çıkan Türkiye’de borsa yatırımcısından daha fazla kripto para yatırımcısı bulunuyor ve bu sayı 3 milyondan fazla.
Dijital para borsaları Türkiye’de neden sevildi?
Türkiye’de borsa yatırımcısından daha fazla kripto para yatırımcısı bulunduğu söz ediliyor. 3 milyondan fazla yatırımcının kripto para sahibi olmasını birkaç nedenle açıklamak mümkün.
Birinci sırada merak geliyor. Teknolojik gelişmelerin uzağında kalmak istemeyen yatırımcılar, küçük de olsa bir ölçü parayla bu piyasada olmayı tercih ediyor. İkinci ve en değerli neden, kripto paranın 12 yıldaki harikulâde kar öyküsü ve geleceğine ait olumlu beklentilerin oluşması.
PARALAR GİZLENİYOR
Öbür bir neden Türkiye iktisadında yaşanan belirsizliklere karşı alternatif yatırım araçlarının aranması.
Bunların dışında bir neden de, yasa dışı kazanılmış paraların devletten gizleme gereksinimi. Birebir biçimde haciz endişesiyle parasını bankalara yatıramayan borçluların hacizlerden uzak olan bu piyasayı iyi bir alternatif olarak görmesi de nedenler ortasında yer alıyor.
Sözcü
