Pandemi periyodunda 2020’de büyük ekonomiler içinde ulusal geliri artan tek ülke olan Çin, yabancı yatırım girişlerinde de 2020’de dünyada birinci sırayı aldı.
Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı (UNCTAD) tarafından yayınlanan rapora nazaran, 2020’de Çin’e yabancı direkt yatırım girişi yıllık yüzde 4 artışla 163 milyar dolara yükselirken, ABD için bu sayı yüzde 49 azalarak 134 milyar dolara geriledi.
Donald Trump’ın başkanlığı periyodunda azalma eğiliminde olan ABD’ye direkt yabancı sermaye girişi, pandemi yılında son 15 yılın en düşük düzeyine geriledi.
HİNDİSTAN HIZLANDI
Çin’de yüksek teknoloji kesimine yabancı direkt sermaye girişi yıllık yüzde 11 artarken, hudut ötesi birleşme ve satın almalar da yüzde 54 arttı. Satın alma ve birleşmelerde ilaç, bilişim ve bağlantı bölümleri başı çekti.
Gelişen ülkeler ortasında Hindistan, pandemiye karşın geçen yıla nazaran yüzde 13’lük artışla dikkat çekti. E-ticaret bölümüne yüksek yabancı girişi olan Hindistan, 20202de 57 milyar dolarlık yabancı direkt yatırım çekti.
AB’DEN ÇIKAN İNGİLTERE’DE BÜYÜK DÜŞÜŞ
2019’da 45 milyar dolarlık yabancı direkt yatırım çeken Birleşik Krallık, 2020’de -1,3 milyar dolara düşerek en çok gerileyen gelişmiş ülke oldu.
İtalya’da da yabancı yatırım girişi sıfırlandı.
Avrupa Birliği (AB) ülkelerine toplam yabancı yatırım girişi de yüzde 71 düşüşle 373 milyar dolardan 110 milyar dolara geriledi.
Pandeminin olumsuz tesirlerine bir de petrol ve doğalgaz fiyatlarındaki düşüş eklendiği için 2020’de güç bir yıl geçiren Rusya’ya yabancı direkt sermaye girişi 32 milyar dolardan 1,1 milyar dolara geriledi.
2020’de yabancı direkt sermaye girişlerinin yıllık değişiminde Hindistan ve Çin artış kaydeden az sayıdaki ülkeler ortasında yer aldı. İngiltere ve İtalya ise sıfırlandı.
TÜRKİYE’DE YÜZDE 19 AZALDI
Türkiye’ye direkt yabancı yatırım girişi 2020’de yıllık yüzde 19 düşüşle 6,8 milyar dolara geriledi. Katar Yatırım Otoritesi’nin Borsa İstanbul’da 200 milyon dolar bedelle yüzde 10 hisse alması da raporda yer aldı.
Lakin yılın birinci 11 ayı prestijiyle yerlilerin yurt dışındaki 2,6 milyar dolarlık direkt yatırımı oldu. Türkiye’de yabancıların gayrimenkul yatırımları da 2020’de 3,9 milyar dolar oldu.
11 ay prestijiyle gayrimenkul hariç Türkiye’ye net yabancı direkt yatırım girişi birinci kere eksiye düşerek -424 milyon dolar oldu.
DÜNYADA YÜZDE 42 AZALIŞ
Global yabancı direkt yatırımlar, 2020 yılında yıllık yüzde 42 azalışla 1,5 trilyon dolar düzeyinden 859 milyar dolara geriledi.
UNCTAD yaptığı açıklamada bu düzeyde bir direkt yabancı yatırımının en son 1990’larda görüldüğünü, 2008-2009 global finansal krizi sonrasında görülen direkt yabancı yatırımı sayılarına nazaran yüzde 30’dan fazla düşüş olduğunu vurguladı.
Global iktisadın 2021 yılında toparlanacağına dair projeksiyonlara karşın direkt yabancı yatırımlarının Covid-19 salgınının gelişimine ait meçhullükten kaynaklı olarak zayıf kalmaya devam edeceğini kestirim eden UNCTAD, 2021 yılında küresel direkt yabancı yatırımlarının yüzde 5-10 düşüş göstereceği öngörüsünü paylaştı.
UNCTAD’ın yatırım kısmı yöneticisi James Zhan yaptığı açıklamada, “Pandeminin yatırım üzerinede tesirleri sürecek. Yatırımcılar yeni denizaşırı verimli varlıklara sermaye taahhütünde bulunmak konusunda ihtiyatlı olmaya büyük olasılıklı devam edecekler” değerlendirmesinde bulundu.
Sözcü
