CHP Genel Lider Yardımcısı Faik Öztrak, Türkiye’nin iktisat, idare ve pandemi olmak üzere üç büyük krizi tıpkı anda yaşadığını ve bunun da buhrana dönüştüğünü söyledi. Ülkenin kur, enflasyon, faiz sarmalına girerek kısır döngü yaşadığını belirten Öztrak, Varlık Fonu’ndan Birleşik Arap Emirliklerine satılmak istenen şirketler konusunda da uyardı ve ‘fonun yarısı sarfiyat, büyük risk var’ dedi.

CHP İktisat Masası Ankara OSTİM Organize Sanayi Bölge Müdürlüğü’nü ziyaret etti. Öztrak, “Türkiye Yönetilmiyor Savruluyor” başlıklı bir sunum yaptı ve şunları söyledi:

ÜÇLÜ KRİZ: İçinde olduğumuz durum bir buhran. Üç büyük krizi birebir anda yaşıyoruz. Birincisi ekonomik kriz. Uzunca bir müddettir Türkiye dünyada kendine benzeyen ekonomilerden ayrışıyor. Aslında süreç 2007’de başladı. Üretmeden borçlanarak büyüme modeli iflas etti. ikincisi devlette uzunca bir müddettir bir idare krizi yaşıyoruz. Bu da 2014 yılında birinci kere seçilecek olan Cumhurbaşkanı ‘benden evvelkiler üzere olmayacağım’ demesiyle başladı ve süreç süratle tek kişilik rejime gerçek gitti. Bu süreçte demokratik standartlar, hukuk devleti yıprandı. Üçüncüsü de global salgın ve büsbütün atlatmış değiliz. Salgının gölgesi hala iktisadın üstünde.

YARIYA DÜŞTÜ: TL pul oldu. Dolar karşısındaki kıymeti 30 Haziran 2021 tarihinde 100 dersek bugün neredeyse yarıya 69’a kadar indi. Dolar pahalandığı için değil. TL yalnızca dolara karşı değil bütün yabancı paralara karşı bedel kaybetti. Bulgaristan, Pakistan paralarına karşı bile bedel kaybetti. Sorun bizde, dışarıda değil.

KAPANIN ELİNDE KALACAK: Türk şirketleri çok ucuz hale geldi. Kapanın elinde kalacak. İstanbul Borsası’nda yalnızca geçen yılın kasım ayından bu yılın kasım ayına kadar önemli halde bedel kaybetti. Kıymet endeksinin 200’lerden 160’ın altına gerilediğini görüyoruz. BAE veliahtı geldi. ‘Bunlar FETÖ ile birlikte hareket ettiler’ deniyordu. Bugün Körfez’de yeni devir deniyor. 10 milyar dolar getirilecekmiş Varlık Fonu’na. Birinci MB Lideri çekirdek enflasyona bakacağım dediğinde Varlık Fonu 34.5 milyar dolardı. Bugün 23.5 milyar dolara düştü. Gelecek para Varlık Fonu’nun yarısını satın alabilecek duruma geldi. Bu çok külfetli bir durum. Satın alınacaklar ortasında savunma sanayi için üretim yapan şirketlerin olduğu da söyleniyor. Bu ayrıyeten riskli. Bunlar bizim kıymetlerimiz.

KISIR DÖNGÜ: Kur, enflasyon, faiz sarmalına girdik. Temel sorun enflasyon düşmeden faizin enflasyonun altına baskı ile indirilmesi. Bu model dünyanın hiçbir yerinde çalışmıyor. Faizin düşmesini hepimiz isteriz. Fakat yapay olarak faizi enflasyonun altına çekerseniz kendi insanımız TL cinsinden mevduat tutmuyor. Döviz talebi artıyor. Dışardan para getirmenin de cazibesi azalıyor. TL’nin pahası düştükçe enflasyon artıyor. Kısır döngüye giriliyor. TL tutulamaz bir formda hür düşüşe geçiyor. Bu o denli bir hızlanabiliyor ki aslında mal var fakat fiyatların süratli artması nedeniyle kuyruklar oluşuyor. Akaryakıt kuyrukları üzere.

Sözcü