CHP, minimum fiyatın, personeller ve aileleri için geçim fiyatına dönüştürülmesine yönelik olarak 27 unsurluk kanun teklifi verdi.
Teklif ile Ocak 2021’den itibaren geçerli olacak taban fiyatın net 3 bin 100 TL’ye çıkarılması, taban fiyat üzerindeki vergi yükünün sıfırlanması, ücretliler için vergi matrah dilimlerinin tekrar düzenlenmesine minimum fiyat kurulunun tekrar yapılandırılması öngörülüyor.
Teklifin münasebetinde; “Türkiye’yi uçuracağı söylenen Cumhurbaşkanlığı sistemi de, çalışanlar için bir çöküş sistemi olmuştur. Bu sistemin yarattığı ekonomik tahribat nedeniyle çalışanlar fakirleşmiş, ücretlilerin satın alma gücü düşmüştür” denildi.
Özgür Özel
“TESPİT KOMİTESİ DAHA DEMOKRATİK HALE GETİRİLSİN”
CHP Küme Başkanvekilleri Engin Altay, Özgür Özel ve Engin Özkoç tarafından hazırlanan ve 27 unsurdan oluşan “Asgari Fiyat Kanunu ile Kimi Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi”, TBMM Başkanlığı’na sunuldu. Kanun teklifi ile;
-Asgari fiyatın yalnızca personel için değil personel ve ailesinin geçimini sağlayacak bir fiyat olarak tanımlanması,
-2021 Ocak ayından geçerli olacak minimum fiyat net olarak aylık 3,100 TL. olarak belirlenmesi,
-Asgari fiyatın yıllık olarak arttırılması,
-Asgari fiyat artışlarının pazarlıkla değil, TÜİK tarafından personel ve ailesi için hazırlanan ‘Ücretliler Geçim Endeksi’ ve ‘Asgari geçim fiyatı miktarı’ çerçevesinde belirlenerek ulusal gelir artışlarının da dikkate alınması,
-Asgari fiyat tespit kurulunun daha demokratik hale getirilmesi,
-Asgari fiyatın yıllık ölçüsü kadar olan fiyatın fiyatlı çalışanların ödediği gelir vergisinden muaf tutulması,
-Asgari fiyat için vergi ödenmediğinden minimum geçim indiriminin kaldırılması,
-Ücretliler için gelir vergisi matrah dilimlerinin yine belirlenmesi öngörülmektedir.
10 MİLYON TABAN FİYATLI
Türkiye’de taban fiyat ile çalışan sayısının epey yüksek olduğuna dikkat çekilen teklifin münasebetinde, şu görüşlere yer verildi:
“Sosyal Güvenlik Kurumu 2019 yılı İstatistik Yıllığı bilgilerine nazaran Türkiye’de taban fiyatla çalışan personel sayısı 7.423.402 kişidir ve sigortalı personellerin yüzde 51.86’sını oluşturmaktadır. Bu sayılara kayıtdışı iktisatta çalışan emekçiler dahil değildir. Kayıtdışı istihdam oranı TÜİK Eylül 2020 datalarına nazaran yüzde 32.2’dür.
Bu nedenle minimum fiyatla çalışan emekçi sayısının 10 milyona yakın olduğunu söylemek de mümkündür.Bu çerçevede yaklaşık 10 milyon çalışanı ilgilendiren taban fiyatın belirlenmesi süreci ne yazık ki memleketler arası kontratlara ve Anayasa’da tanımlanan çalışma hakkına karşıt olduğu üzere hakkaniyetli ve adaletli de değildir.”
TABAN FİYAT GEÇİM FİYATI OLMAKTAN ÇOK UZAK
“Mevcut taban fiyat ne yazık ki, bir geçim fiyatı olmaktan çıkmıştır” denilen açıklama şu sözlerle devam etti:
“Uluslararası alanda personelin ve ailesinin geçimini sağlamaya yönelik olarak belirlenen minimum fiyat ülkemizde geçimlik fiyat olmaktan çıkmıştır. 2 bin 943 TL brüt taban fiyattan net 2 bin 324.71 TL ele geçmektedir ve taban fiyat 4 kişilik bir ailenin yalnızca taban besin gereksinimini bile karşılamaktan uzaklaşmıştır.
Türk-İş Konfederasyonunun datalarına nazaran açlık sonu 2020 Kasım ayı itibariyle 2,516.67 TL iken yoksulluk sonu 8,197.62 TL.’dir. Bu çerçevede bu fiyatın en azından geçimlik fiyat düzeyine çıkarılması gerekmektedir.
Tekrar taban fiyata ait bir başka sorun ise minimum fiyatın vergilendirilmesi meselesidir. Anayasası’nın Vergi Ödevi başlıklı 73’üncü hususu ile mükellefinkorunması ve ağır vergi yükü altında ezilmemesi için temel prensipler belirlenmiş veverginin ödeme gücüne nazaran alınması gerektiğini açıkça vurgulamıştır. Taban fiyat üzerindeki yükler fiyatın yüzde 21’ni oluşturmaktadır ve bir taraftan minimum fiyatın net kıymetini azaltırken, öbür taraftan kayıt dışı istihdam üzere bir kadro ekonomik problemlere yol açmaktadır.”
CUMHURBAŞKANLIĞI DEĞİL ÇALIŞANLAR İÇİN ÇÖKÜŞ SİSTEMİ
“Türkiye’yi uçuracağı söylenen Cumhurbaşkanlığı sistemi de, çalışanlar için bir çöküş sistemi olmuştur. Bu sistemin yarattığı ekonomik tahribat nedeniyle çalışanlar fakirleşmiş, ücretlilerin satınalama gücü düşmüştür” tabirlerinin kullanıldığı açıklama, “Dünyada taban fiyat uygulanan ülkelerde taban ücretliler birçok düzenek ile ayrıyeten korunmaktadırlar.
Türkiye’de ise taban ücretlilerin korunduğu rastgele bir sistem bulunmamaktadır. Taban fiyat üzerindeki vergi yükü net geliri azaltmakta ve dolaylı olarak da patronların maliyetlerinin artmasına neden olmaktadır. Öncelikle çalışanların aileleriyle birlikte geçim koşullarının dikkate alındığı bir sistemin kanunla kurulma ihtiyacı bulunmaktadır.
4857 sayılı İş Kanununun 39 uncu hususu çerçevesinde bir yönetmelikle bir pazarlık yordamı halinde tanımlanmış olan minimum fiyat sistemi yerine bilimsel ölçütlerle belirlenecek ve çalışanların geçim kaidelerinin dikkate alındığı başka bir yasal düzenleme gereksinimi bulunmaktadır” kelamlarıyla devam etti.
İNSAN ONURUNA YARAŞIR BİR HAYAT
Açıklamanın sonunda da şu görüşlere yer verildi:
“703 sayılı KHK ile 4857 sayılı Kanun kapsamından çıkarılan Minimum Fiyat Tespit Kurulu’nun oluşumu ve yapısı 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile Cumhurbaşkanlığı teşkilatı bünyesine alınmış ve Cumhurbaşkanlığına bağlanmıştır.
Böylelikle Komitenin yapısını Cumhurbaşkanı tek başına belirleyebilecek hale getirilmiştir. Anayasanın 104. Hususuna muhalif biçimde yapılan bu düzenleme Kanun teklifi ile yasal desteğe kavuşturulmaktadır.
Kanun teklifi ile emekçi ve ailesinin taban geçimini sağlayacak net taban fiyatın 1 Ocak 2021 tarihinden geçerli olmak üzere aylık 3.100 TL. olması ve bu fiyatın TÜİK tarafından hazırlanarak yayımlanacak Ücretliler Geçinme Endeksindeki artış oranları ile ulusal gelirdeki artış oranları doğrultusunda arttırılması öngörülmüştür.
Tekrar teklif ile çalışanın insan onuruna yaraşır bir ömür sürdürebilmesini sağlayacak seviyede fiyat alması unsurundan hareketle minimum fiyat üzerindeki vergi yükünün de kaldırılması amaçlanmaktadır.”
Sözcü
