Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) projesi kapsamında Doğu Akdeniz kıyılarında araştırma yapan ÇÜ Su Eserleri Fakültesi Su Eserleri Temel Bilimleri Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Sedat Gündoğdu, ‘pelet’ ismi verilen 5 milimetreden küçük boncuğa misal plastik ham hususların, fabrikalardan taşınma ve işlenme esnasında su ortamına karışıp oradan da denizlere ve kıyı kumlarına kadar ulaştığını ortaya koydu.
1 METREKAREYE BİN 200 PELET DÜŞÜYOR
Ham plastiklerin ham petrol kadar tehlikeli olduğunu belirten Doç. Dr. Sedat Gündoğdu, “Akyatan, Ağyatan, Karataş, Yumurtalık, Arsuz, Dörtyol bölgelerinde bir metrekarede yaklaşık bin 200 adete kadar bu plastik ham unsurlardan bulmak mümkün. Yani siz çocuğunuz ile tatile gittiğinizde, çocuğunuzla birlikte kumsalda oynadığınızda, 1 avuç kumda yaklaşık 200 adet bu plastik ham hususlarla karşılaşmak durumunda kalabilirsiniz. Ham plastikler de ham petrol kadar tehlikeli ve zararlıdır” diye konuştu.
FOTO: DHA
TOKSİK ZEHİRLİ BOMBAYA DÖNÜŞÜYOR
Doç. Dr. Gündoğdu, denizde bulunan başka kirleticileri de bünyesine alan ham plastiklerin, Turuva atı tesiri yaratarak adeta toksik zehirli bir bombaya dönüştüğünü kaydetti. Bunların denizlere karışması engellenemezse kıyı kumlarında kum tanelerinin yerini alabilecek seviyeye ulaşma ihtimali olduğunun altını çizen Doç. Dr. Gündoğdu, şöyle konuştu:
“Pelet dediğimiz plastik ham unsurlar etraftaki ağır metal, petrol türevli kirleticiler, antibiyotikler, pestisitler ve gibisi kirleticileri, tabiata salınmış kirleticileri bünyesinde toplayarak adeta bir Truva atı tesiriyle kıyılara kadar taşıyor. Bunu balıklar, kuşlar, besin zannedip yiyebiliyor. Bu durumda zehirli kimyasalların balıklara geçme riski var. Biliyorsunuz plastik, petrolden üretiliyor. Petrol, içerdiği çeşitli kalıcı organik kirleticiler ve başka kirleticilerden kaynaklı olarak önemli olarak kanserojen risk yaratıyor. Münasebetiyle balıklardan beslenen beşerler ve öteki canlıların da bunlardan etkilenmesi kelam konusu.”
‘ARITMA FORMÜLLERİ GELİŞTİRİLMELİ’
Doğu Akdeniz kıyılarında oluşan bu plastik zehrin insan sıhhatinde yaratacağı aksiliklerle ilgili araştırmalar yapılması gerektiğine vurgu yapan Doç. Dr. Gündoğdu, “Özellikle pelet ismindeki ham hususların denetiminin iyi sağlanması gerekiyor. Bunların atık su arıtma tesislerine ulaşmadan engellenmesi, bir biçimde plastik atık yapan fabrikaların ağırlaştığı alanlarda bunların tutulmasına yardımcı olacak çeşitli arıtma formüllerinin geliştirilmesi ve uygulanması gerekmektedir” dedi. (DHA)
Sözcü
