Covid salgını nedeniyle alınan ferdî tedbirler, geçtiğimiz yıl tüm dünyada olduğu üzere Türkiye’yi de gripten korudu. Lakin aşılanmalarla birlikte vatandaşlarda maske kullanımındaki gevşeme, kısıtlamaların da kalkmasıyla birlikte, her yıl Eylül-Ekim ayı üzere büyük salgınlara yıl açan grip enfeksiyonu konusunda uzmanları endişelendiriyor.

İstanbul Üniversitesi İstanbul tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Mikrobiyoloji Anabilim Kısmı Öğretim Üyesi ve Sıhhat Bakanlığı Koronavirüs Bilim Konseyi Üyesi Prof. Dr. Serap Şimşek Yavuz, Covid salgınına bir de grip hadiselerinin eklenmemesi için dikkatli olunması gerektiğini söyledi.

PCR testlerinin hala Kovid ve grip dışında 10’dan fazla mikroorganizmanın neden olduğu bulaşıcı hastalıkların teşhisini koymakta altın standart bir formül olduğuna değinen Prof. Dr. Yavuz, ABD Salgın Hastalık Tedbire Merkezi CDC’nin geçtiğimiz hafta yayınladığı “PCR testleri değiştirilsin” önerisi hakkında da değerli bilgiler verdi.

“PCR TESTLERİ AŞİKÂR ARALIKLARLA DEĞİŞTİRİLEBİLİR”

Bir enfeksiyon hastalığının toplumdaki durumuna ve o toplumun imkanlarına nazaran hangi test sistemlerinin kullanılacağına karar veriliğini belirten Prof. Dr. Yavuz, “Bunlara dair teklifler vakit zaman değişebilir. Amerika’nın yaptığı da, (yaklaşan grip dönemiyle beraber) ikili test kullanılabileceğini söylemekti. Belirli testlerin, muhakkak aralıklarla kıymetlendirilerek yetersiz bulunursa değiştirilmesi istenebilir. Lakin PCR metodu Kovid teşhisinde hala altın standart bir usuldür. Gripte de böyledir. Fakat hangi testi kullanacaksınız? Farklı farklı onlarca çeşit PCR testi var. Hangi testin yapılabileceği daima kıymetlendirilerek hangisi en düzgünü ise onunla devam edilmeli diye teklifler çıkabilir” dedi.

“BU YIL İKİLİ TESTLER KULLANMAMIZ GEREKEBİLİR”

Geçen yıl grip döneminin çok hafif geçirildiğine işaret eden Prof. Dr. Yavuz, şu ikazlarda bulundu: “Geçen yıl hiçe yakındı görülen olay sayısı. Kovid için alınan tedbirler aslında devam ediyordu ve grip de çok fazla görmedik. Fakat bu yıl için tıpkı olur mu? Tedbirler gevşediğinden bir ölçü, birebir olmayabilir. Geçen yıl grip sürveyansı (gözetimi) zati yapılıyordu, ona devam etmek gerekiyor. Fakat bu yıl grip açısından biraz daha uyanık olmamız gerekiyor. Aslında ülkü olanı hem grip, hem Kovid için tıpkı anda test yapan kitlerin kullanılması. Hatta yalnızca grip, Kovid de değil, tahminen 15-20’den fazla mikroorganizmaya birebir anda bakabilen kitler de var. Lakin bu da doğal maliyet ıstırabı getirebilir. Çok önemli maliyetli testler bunlar zira. Yeniden seçerek, aşikâr hasta kümelerinde bu kullanılabilir. Onun da kararını tekrar mevsim başlamadan Sıhhat Bakanlığı’nın vermesi gerekiyor.”

“AŞILANMAYAN ÜLKELERDE ÇOCUK OLAYLARDA ARTIŞ YAŞANIYOR”

Türkiye’de kullanılan her iki aşının da 12 yaş üzeri çocuklar için de dünyada onay aldığına işaret eden Prof. Dr. Yavuz, eğitim döneminin devam edebilmesi için çocukların da aşılanması gerekebileceğini söyledi. Prof. Yavuz, kelamlarını şöyle sürdürdü: “Okulların açılması için çocukların aşılanmasına muhtaçlık olabileceğini düşünüyorum açıkçası. Şu an çok hayati okulların açılması, eğitimin devam edebilmesi hakikaten. En büyük önceliğimiz olması gerekiyor. 12 yaş üzerine aşı yapan birçok ülke var. Aşı yapmayan ülkelerde de aslında çocuk yaş kümesinde şu anda artış kelam konusu. Mesela İngiltere’de çocuk yaş kümesindeki enfeksiyon oranları da hastaneye yatış oranları da bariz bir formda artmış durumda. İngiltere küçüklerde birinci başta kendi kendilerine enfekte olup antikor geliştirsin diye bir prosedür izledi. Lakin bu çok tenkit alıyor. Zira bu hastalığı geçirmek, aşılanmaktan her vakit daha makûs. Yani çocuklarda da sekel olabilir, hastaneye yatıyorlar, çocuklarda da kaybedilen olaylar oluyor. Münasebetiyle ben İngiltere’nin bu yaklaşımını uygun bulmuyorum. Benim tercihim çocukların da aşılanması tarafında olurdu. Beşerler çocuklarını otomobile emniyet kemeri takmadan bindirebiliyor. Çok çok tehlikeli bu değil mi? Fakat aşılarını güvenliği, çocuğu otomobile emniyet kemeri ile bindirmenizden daha da düşük değil. Son derece inançlı, o kadar çok denetim edilerek öneriliyor bu aşılar. İnanç manasında korkmaya gerek yok.”

“YENİ VARYANTLARA YOL AÇABİLİR”

Toplumda virüsün denetimsiz bir biçimde yayılmasının varyantların ortaya çıkması için en ülkü ortam olduğuna dikkat çeken Prof. Dr. Yavuz, aşılanmamanın bu manada da büyük risk yarattığına değinerek “Sonuçta aşısızlar da enfeksiyonun denetimsiz bir biçimde yayılmasına neden oluyor. Yeni varyantların ortaya çıkmasını da kolaylaştırmış oluyorlar bu biçimde. Virüs ne kadar çok yayılırsa o kadar çok değişim geçirme bahtı elde etmiş oluyor. Aşılılara da bulaşma riski doğuyor. Zira aşılıların küçük bir kısmı hastalanabiliyor, bağışıklık cevabı herkeste tıpkı seviyede oluşmayabiliyor aşı sonrası. O küçük kümede da hastalanmaya neden olduğu için, onlar da değişik mutasyonlara, değişik varyantların ortaya çıkmasına neden olabiliyor. Aşısız olmak her istikametiyle zahmet yaratıyor hakikaten. Enfeksiyonun yayılmasına, mutasyonların, varyantların ortaya çıkmasına, sıhhat sisteminin yükünün artmasına, ölümlere varana kadar her tarafıyla berbat sonuçlara yol açıyor. O nedenle bir an evvel aşılı oranımızı artırmak zorundayız” dedi.

“İLAÇ ÇALIŞMALARI YIL SONUNDA EVVEL UMUT VAAD ETMİYOR”

Covid-19 salgınında aşılardaki muvaffakiyetin ilaçlarda elde edilememesinin nedenlerine de değinen Prof. Dr. Yavuz, yıl sonuna kadar bu mevzuda da kimi çalışmaların sonuçlanacağını söyleyerek kelamlarını şöyle noktaladı:
“Covid-19’da aşılardaki muvaffakiyet, ilaçta gösterilemedi. Bunun aslında en değerli nedeni, aşı çalışmalarının 30 yılın eseri olmasından kaynaklanıyor. Mesela mRNA aşıları bu kadar yıllık bir çalışmanın eseri. Aşıda çok daha fazla hazırlıklıydık. Ancak ilaç konusunda SARS’tan sonra gereğince çalışma yapılmadı. Daha doğrusu kaynak ayrılmadı. Şu anda yeni ilaçlar üzerinde çalışmalar sürüyor. Tekrar virüsün belirli noktalarına tesir eden 3-4 tane casus üzerinde çalışılıyor. Umutlu olunan 3-4 tane casus var. Lakin onların da daha Faz 1 ve Faz 2 çalışmaları devam ediyor. Bu yıl sonuna kadar o çalışmalardan bir sonuç elde edilebileceğini zannetmiyorum. İlaçta biraz düşünceli bir durum aslında devam ediyor. Ancak yıl sonunda en azından molnupiravir ve favipiravir’e dair çalışmalar sonlandığında, elimizde daha sağlam bilgiler, daha kesin sonuçlar olacak.”

Sözcü