Bedenimizdeki tüm kaslar, eklemler, kan damarları, kemikler, organlar nasıl hareketle birlikte güçleniyor, yağlanıyor ve temizleniyorsa; beyin de çalıştıkça güçleniyor, yenileniyor, kendini tamir ediyor. Münasebetiyle beyni de beden üzere çalıştırmak gerekiyor. “Özellikle toplumsallaşmanın azaldığı pandemide beyninizi de harekete geçirin” diyen Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Derya Uludüz, tekliflerini şöyle sıraladı:

Prof. Dr. Derya Uludüz

İŞTE 8 TESİRLİ REÇETE

1. Evvel vücudunuzu çalıştırın: Zihninize iyi bakmak istiyorsanız, işe bedeninizle başlayın. Araştırmalar, idmanın beyin hücrelerinin sıhhatini, yeni beyin hücrelerinin büyümesini ve hayatta kalmasını etkileyen kimyasalları uyarmaya yardımcı olduğunu göstermektedir. Bilhassa, kan akışını artıran açık havada yapılan bol oksijenli aerobik antrenmanla birlikte, beynin kendi özel bağışıklık ve filtre sistemi, Alzheimer’e neden olan protein birikimlerini, hudut hücrelerine ziyan veren özgür radikallerle öteki ziyanlı toksinleri beyinden süpürür.

2. Zorlayıcı vazifeler verin: Gözleriniz kapalıyken beyninizde mahallenizin bir haritasını çizmeye çalışın ya da komşu ülkeleri, kentleri hatırlamaya çalışın. Telefon numaralarını ezberleyin. Alışveriş listenizi kağıda yazmayın, aklınızda tutmaya çalışın. Okuduğunuz kitaplardaki yerleri, karakterleri hatırlayıp özetlemeye çalışın. Hülasa hafızanızı gündelik kısa zorlayıcı vazifelerle genişlemeye zorlayın.

3. Yeni bilgiler yükleyin: Beyin yeni bilgilerle zorlanmayı sever, zorlanmayı bırakırsa da hudut ağlarını, hudut hücrelerini, hacmini kaybeder. Yeni bir lisan öğrenmek, bir müzik aleti çalmayı öğrenmek yahut yeni bir hobi edinmek seçenekleriniz ortasında sayılabilir.

4. Farklı elinizi kullanın: Rutinleri severiz. Rutinler rahatlık demektir. Lakin, rutinler ne kadar fazla olursa beynimiz gün içinde o kadar az çalışır. Markete farklı yoldan gitmek, gün uzunluğu farklı elinizi kullanmak (solaksanız sağ) üzere küçük değişiklikler, beyninizi uyarır.

5. Oyunlar oynayın: Bulmacalar klasik bir beyin jimnastiğidir, yalnızca kelamlı lisana değil, hafızanıza bilginin birçok boyutundan erişir. Bir Sudoku bulmacasını tamamlamak için yapılan “planlama” kısa vadeli hafızanın iyileştirilmesine yardımcı olur ve konsantrasyonu artırır. Beyninize üstün bir idman yaptırmak için kendi bulmacalarınızı bile oluşturabilirsiniz. Puzzle yapmak da iyi bir beyin idmanıdır.

6. Bir emel duygusu edinin: Sizde bir maksat duygusu uyandıran, sabahları yatağınızdan kalkmanızı sağlayan bir vazife, hobi yahut istekli iş bulun. Nedeni şimdi bilinmese de, gaye duygusu sizi faal kalmaya meyilli yapar ve doğal bir antidepresan üzere olan oksitosin ve dopamin salınımını sağlar. Bu torunlarınıza bakmak da olabilir, sebzelerinizi yetiştirmek de.

7. Sosyalleşin: Karmaşık zihinsel aktivite, bilişsel rezerv oluşturmada en iyi seçenektir. Toplumsallaşma de hayli karmaşık bir aktivitedir ve beynin birden fazla alanını birebir anda çalıştırır. Pandemi nedeniyle toplumsallaşma epey kısıtlandı lakin bunun sizi yalnızlığa sürüklemesine müsaade vermeyin. Sevdiklerinizle telefonla konuşun ve toplumsal aktifliğinizi inançlı bir formda artırın.

8. Gerilimi yönetin: Gerilim hormonlarına kronik maruz kalmak beyin kontaklarını bozabilir ve beynin hafıza kısmının (hipokampus) küçülmesine neden olabilir. Gerilimi azaltmak, hafızanızın gelişmesine yardımcı olur. Fizikî antrenman, meditasyon, ibadet, hobilere ve ailenize vakit ayırmak gerilimi azaltmanıza yardımcı olabilir.

Sözcü