Bugün 23 Nisan… Mustafa Kemal Paşa’nın önderliğinde Kurtuluş Savaşı’nı başlatacak ve Cumhuriyete giden yolda adımlar atılmasını sağlayacak Büyük Millet Meclisi’nin açılışının 101’inci yıl dönümü. Atatürk’ün 19 Mayıs’ta Samsun’a çıkışıyla birinci adımı atılan kurtuluş uğraşının en değerli safhalarından biri olan Meclis’in açılışını, Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı’nı kutluyoruz.

İstanbul 16 Mart’ta İngilizler tarafından işgal edildi. 18 Mart 1920’de Osmanlı Mebusan Meclisi çalışmalarına orta verdi. 10 Nisan 1920’de Padişah Vahdettin meclisi kapattı. Mustafa Kemal Paşa da 19 Mart 1920’de yayınladığı genelgeyle Ankara’da, inanılmaz yetkili bir Meclis toplanacağını duyurdu. Osmanlı Mebusan Meclisi’nden kaçarak Ankara’ya gelebilenler, birinci Meclis’te yerini aldı. Mustafa Kemal, 22 Nisan 1920’de Büyük Millet Meclisi’nin açılışını duyurduğu genelgesinde ise bundan bu türlü ‘bütün sivil ve askeri makamların ve bütün ulusun buyruk alacağı en yüksek kat’ın bu Meclis olacağını kaydetti.

CUMHURİYET’İN CAN SUYU

Ve bir bahar günü, 23 Nisan’da, Hacıbayram Camii’nde cuma namazı kılınıp, kurbanlar kesildikten sonra birinci TBMM, İttihat ve Terakki Kulübü olarak yapılan binada açıldı. Ulus semtindeki bu binanın şimdi kiremitleri bile yoktu. Ankaralı marangozlar toplantı salonuna kürsü yaptı. Tavana petrol lambası asıldı. Milletvekillerinin oturacakları sıralar da Ankara Muallim Mektebi’nden getirildi. O gün, bağımsız Türkiye Cumhuriyeti’ne can suyu verildi.

ŞERİF BEYEFENDİ AÇTI

Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti ve Meclis-i Mebusan üyelerinden oluşan 324 milletvekili ile kurulan Meclis’e 115 milletvekili katılabildi. Birinci Meclis üyeleri ortasında, 52 asker, 42 yönetimci, 39 memur, 32 din adamı, 9 müderris, 30 öğretmen, 16 hekim da vardı. Birinci Meclis 23 Nisan 1920’de başlayıp 21 Mayıs 1927’ye kadar devam etti. TBMM, 24 Nisan 1920 günü yaptığı ikinci toplantısında Mustafa Kemal’i başkanlığa seçti. Atatürk bu misyonu Cumhurbaşkanı seçildiği 29 Ekim 1923’e kadar sürdürdü.

Meclis, en yaşlı üye sıfatıyla Sinop Mebusu Şerif Bey’in, konuşmasıyla açıldı. Şerif Beyefendi, “Ulusumuzun iç ve dış tam bağımsızlık içinde  sorumluluğunu direkt doğruya yüklenip kendisini yönetmeye başladığını bütün cihana duyuruyorum” dedi ve şöyle devam etti:

DÜNYAYA BÖYLE  DUYURULDU

“Hilafet ve hükümet merkezinin süreksiz kaydıyla yabancı kuvvetler tarafından işgal edildiği, bağımsızlığın her bakımdan kısıtlandığı bilinmektedir. Bu vaziyette baş eğmek, milletimizin kendisine teklif edilen yabancı esaretini kabul etmesi demektir. Fakat tam bağımsızlık ile yaşamak kararlılığında olan ezelden beri hür ve bağımsız yaşayan milletimiz bu esaretini kesin ve kararlı bir biçimde reddetmiş ve derhal vekillerini toplamaya başlayarak büyük Meclisini bedene getirmiştir. Bu büyük Meclisin reisi sıfatıyla ve Allah’ın yardımıyla milletimizin iç ve dış tam bağımsızlığı dahilinde, geleceğini şahsen düzenleyerek ve bütün dünyaya ilan ederek Millet Meclisini açıyorum.”

Akabinde Ankara mebusu Mustafa Kemal kelam alarak şunları söyledi:

“Yüce Meclisiniz bildiğiniz üzere harika yetkilere sahip olarak yine seçilmiş saygıdeğer milletvekilleriyle, taarruz ve işgale uğramış saltanat merkezinden canlarını kurtararak buraya gelen saygıdeğer milletvekillerinden oluşmuştur. Kaçıp gelebilecek milletvekilleriyle birlikte bir büyük Meclisin meydana getirilmesi lakin yeni uygulanan seçim üslubuyla kelam konusu olmuştur. Bu anda Meclisiniz yasal olarak toplanmış bulunmaktadır.”

BAHTİYAR OLACAKLAR

19 Mayıs 1919’da Samsun’a attığı adımla kurtuluş ateşini yakıp savaş meydanlarında zafer üstüne zafer kazanan Mustafa Kemal, en büyük yapıtı Cumhuriyet’i şöyle anlattı:

“Cumhuriyet rejimi demek, demokrasi sistemi ile devlet biçimi demektir. Çağdaş bir Cumhuriyet kurmak demek, milletin insanca yaşamasını bilmesi, insanca yaşamanın neye bağlı olduğunu öğrenmesi demektir. Benim naçiz bedenim bir gün şüphesiz toprak olacaktır; lakin Türkiye Cumhuriyeti sonsuza dek yaşayacaktır. Türk Milleti’nin tabiat ve adetlerine en uygun olan yönetim,

Cumhuriyet yönetimidir. Az vakitte çok büyük işler yaptık. Bu işlerin en büyüğü, temeli Türk kahramanlığı ve yüksek Türk kültürü olan Türkiye Cumhuriyeti’dir. Cumhuriyet, Türk Milleti’nin refah ve yükselmesi yolunda asırların görmediği başarılara erişti. Asla kuşku yoktur ki Cumhuriyet’in gelecek evlatları, bizden daha çok refaha kavuşmuş ve bahtiyar olacaklardır.”

ÇOCUKLARA BAYRAM

Birinci Dünya Savaşı ve Kurtuluş Savaşı’nın akabinde geride çok sayıda şehit çocuğu yetim kalmıştı. Himaye-i Etfal Cemiyeti, 23 Nisan 1924’te “Bugün yavrularımızın bayramıdır” başlıklı bir duyuru yayınlandı ve yetim çocuklar için bağış kampanyası başlattı. Cemiyetin ilan ettiği çocuk bayramı, Mustafa Kemal’in himayesinde kutlandı. 23 Nisan, çocuk bayramı olarak birinci defa resmi merasimlerle 1933 yılında kutlandı. Makamlara çocukların oturması uygulaması da birebir yıl başladı. 1935 yılında çıkan yasa ile de bayramın ismi Ulusal Hakimiyet ve Çocuk Bayramı oldu. UNESCO’nun 1979 yılını Çocuk Yılı ilan etmesiyle birlikte 23 Nisan, 1980 yılındaki yasal düzenleme ile de ‘Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı’ ismini aldı. 101 yıl sonra bugün milyonlarca çocuk, salgın münasebetiyle bayram kutlamasını sokaklarda yapamayacak. Fakat hepsi Ata’sına minnetini kalbinde hissedecek.

23 Nisan, Türkiye ulusal tarihinin başlangıcı ve dönüm noktasıdır

23 Nisan günü Meclis etrafında toplanan binlerce kişi, büyük bir coşkuyla bekledi. “23 Nisan, Türkiye ulusal tarihinin başlangıcı ve yeni bir dönüm noktasıdır. Bütün bir düşmanlık dünyasına karşı ayağa kalkan Türkiye halkının, Büyük Millet Meclisi’ni meydana getirmek konusunda gösterdiği şahaneyi tabir eder” diyen bir büyük liderin, Mustafa Kemal Atatürk’ün yanında, bu büyük güne tanıklık etti.

Sözcü