Mukavelede verilen araç garanti fiyatları nedeniyle Türkiye iktisadının kara deliği olarak gösterilen Avrasya Tüneli geçiş fiyatlarına yeniden artırım geliyor.
Hala 36,40 TL olan araç geçiş fiyatı, mukaveleye nazaran 1 Şubat’ta yine zamlanacak. 2021 yılı geçiş fiyatının 1 dolar=7,50 TL üzerinden varsayımı 43.98 TL olacağı öngörülüyor. Bu hesapla yapılacak artırım oranı yaklaşık yüzde 20.8’i bulacak.
KÖPRÜLERDEN GEÇİŞ AZALMADI
Köprülerin yükünü alma hedefiyle inşa edilen Avrasya Tüneli, FSM ve 15 Temmuz Şehitler köprülerinden geçen araç sayısının azalmasını sağlamadı. Vatandaşlar yüksek fiyat nedeniyle Avrasya Tüneli yerine Feribot ve Marmaray’ı tercih ediyor.
Avrasya Tünelinde 2018 yılında geçiş yapan araç sayısı 17 bin 556 iken, 2019 yılında yapılan artırım sonrası 17 milyon 271 bin araç geçişi sağlandı .Zam sonrası geçiş ölçüsü yüzde 1.62 azaldı. 2020 yılında pandemi sebebi ile bu sayı 12.8 milyon araç sayısına indi.
GEÇİŞ FİYATI NASIL HESAPLANIYOR
Her yıl geçiş fiyatı iki sefer hesaplanıyor. Mukaveledeki araç başı 4 dolar, araç geçiş fiyatının yanı sıra, ABD enflasyon artışı (Birikimli 10 yıllık enflasyon yüzde 23 dolayında hesaplanıyor) ve yüzde 8 KDV ek ediliyor.
DEVLET 3 YILDA 479 MİLYON TL ÖDEDİ
Avrasya Tüneli kontratına nazaran, işletmeci şirket ATAŞ A.Ş’ye her yıl binde 5 artırmak kaydı ile başlangıç yılı olarak yıllık 25 milyon 125 bin adet araç geçiş garantisi verildi.
Tünelin hizmete girdiği Aralık 2016 ‘dan itibaren, Devletten 3 yıl için (2017/18/19) şirkete 479 milyon TL araç geçiş garantisi karşılığı ödeme yapıldı.
İBB Belediye Meclis Üyesi ve UYGUN Parti Lokal İdare Lider Danışmanı Dr. Suat Sarı
PANDEMİNİN BEDELİ 472 MİLYON TL
Avrasya Tüneli işletmesiyle ilgili gelişmeleri yakından takip eden ÂLÂ Parti Lokal İdareler Lider Danışmanı, İBB Meclis Üyesi Dr. Suat Sarı, 2020 yılı için; pandemi sebebi ve yüksek geçiş fiyatı sebebi ile azalan araç geçişleriyle yıllık geçmeyen 13 milyon araç geçişi karşılığında, şirkete birinci 3 yıl için verilen garanti bedel 1 yılda 472 milyon TL garanti ödemesi yapılacaktır” dedi.
“2041’E KADAR GARANTİ SAYIYA ULAŞILAMAYACAK”
Dr. Suat Sarı, “Sonuç olarak araç başı 4 Dolar+KDV+ABD enflasyonu hesabıyla çıkan geçiş fiyatı Türkiye’deki kişisel araç sahipleri ve şirket araçları için çok yüksek bir sayıdır” diye konuştu.
İBB Meclis Üyesi Sarı Avrasya Tüneli’yle ilgili şu tespitleri yaptı:
“İstanbul’da yıllık ortalama araba sayısı artışı yüzde 5’tir. Trafiğe giren araçların yüzde 2’sinin tünelden geçmesi araç artışında ulaşılacak en yüksek yüzdedir. Bu yüzden hesaplamalarımızda yüzde 2 artış baz alınmıştır.
Bu artırım siyaseti, kontrata nazaran geri kalan 20 yıl 5 ayda da devam ettirildiği taktirde, en iyimser bir hesaplama ile her yıl araç sayısının yüzde 2 artacağını varsayarsak, 2041 yılına kadar garanti araç sayısına ulaşılamayacaktır.
“BU GELİRLE 2.5 AVRASYA TÜNELİ YAPILIR”
Mukavelede 25 milyon 125 bin yıllık araç sayısı geçildiğinde , artan her araç için Devletin yüzde 30 geçiş bedeli alması gerçekleşemeyecek bir illüzyon yani hesaplama kusurudur.
Bu çerçevede şirket 1.24 milyar dolar yatırımı karşılığında; kontrat periyodu sonunda 2.79 milyar dolar, geçen araçlardan ve 749 milyon dolar geçiş garantisi olarak devletten olmak üzere ,toplam 3.54 milyar dolar tahsilat yapmış olacaktır. Bu ise buradan elde edilen gelirler ile 2,5 Avrasya Tüneli yapılabileceğini gösteriyor.”
DÜNYADA NE KADAR ÖDENİYOR
Dünyada su altı yol tünellerinde uygulanan araba geçiş fiyatları:
Amerika Seattle Tüneli’nde ağır trafik saatlerinde araç geçiş fiyatı olarak 1,25 dolar,yoğun olmayan saatlerde 2,5 dolar geçiş fiyatı uygulanıyor.
İngiltere Liverpool’daki 2.4 km uzunluğundaki The Kingsway Tunnel‘de 1.80 dolar araç geçiş fiyatı uygulanıyor.
Avusturalya Sydney Harbour Tunnel’de araç geçişleri için 3 dolar… ayrıyeten haftalık ve aylık abonmanlara iskonto uygulanıyor.
Singapur Marina Coastal Tunnel sabah 08.00 -09.30 ortasında 4 dolar uygulanan fiyat, 09.30’dan 17.00’ye kadar 3 dolar’a düşüyor.
Japonya Tokyo-bay Aqua Line Tüneli’nde 2.95 dolar,
Hongkong Eastern Harbour Crossing Tüneli‘nde 3.25 dolar geçiş fiyatı uygulanıyor.
KORE’YLE ORTAK
Yapı Merkezi ve Güney Koreli SK E&C şirketlerinin yarı yarıya ortak oldukları Avrasya Tüneli İşletme İnşaat ve Yatırım AŞ’ye (ATAŞ) tarafından, toplam 1.24 milyar dolar yatırım yapılan projenin, 285 milyon doları özkaynak, 960 milyon doları kredi olarak sağlandı. Krediler Avrupa Yatırım Bankası, Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası, Kore Eximbank’ından sağlandı.
Sözcü
