Hafta başında yeni corona virüs önlemleri açıklandı. AVM’ler yeni alınan önlemler kapsamında sabah 10:00, akşam 20:00 saatleri ortasında açık olup, hafta sonu uygulanacak sokağa çıkma kısıtlaması nedeniyle kapanacak. Ayrıyeten AVM’lere girişte HES kodu uygulamasına geçildi.

AVM’ler Türkiye çapında birinci olarak 23 Mart’ta kapatılmıştı. Akabinde Mayıs ayında AVM’ler denetimli olarak açıldı. Artık hadiselerin tekrar yükselişe geçmesiyle birlikte (vakaların şeffaf olarak açıklanmasının da etkisiyle) AVM’lerde kısıtlı bir müddette hizmet verilmeye başlandı.

• Müddet kısıtlandı ancak o müddet içinde salgın tedbirlerine yeteri kadar uyuluyor mu?
• AVM’de bulunan mağaza çalışanları kendilerini inançta hissediyor mu?
• Müspet hadiselerde AVM’lerde ne üzere tedbirler alınıyor?
• Ulaşımda ne üzere zorluklar yaşanıyor?

Sorularımızı sozcu.com.tr olarak kelam konusu kararlardan direkt etkilenenlere, AVM çalışanlarına yönelttik.

1) AVM’lerde yeteri kadar salgın tedbiri alındığını düşünüyor musunuz? Alınan önlemlere tam olarak uyuluyor mu?

5 yıldır AVM’de çalışan T.Ç.: Önlemlere tam olarak uyulmuyor. Yalnızca maske ve dezenfektanla tedbir almış olmuyoruz. Şahane Cuma indirimlerinde AVM’ler dolup taştı. Hiçbirinin yeteri kadar önünü alamıyorsunuz. Küçük esnaf kapatılıyor ancak günde binlerce kişinin giriş yaptığı AVM’ler açık. Biz işimizi temaslı olarak yapmak zorundayız. Bu yüzden de daima risk altındayız.

12 yıldır AVM’de çalışan O.A.: HES kodu uygulamasının kâfi bir tedbir olduğunu düşünmüyorum. Önlemlere tam olarak uyulmuyor. AVM’ye girerken herkes telefonunu ve çantasını tıpkı yere koyup oradan geri alıyor.

AVM mağazası çalışanı B.D.: AVM’lerin ellerinden geleni yaptığını düşünüyorum fakat bence kâfi değil. Yemek kısmı kapatıldı sadece paket servis yapılıyor. Yemeklerini alan vatandaşlar yerlere oturup yemek yiyorlar.

2) Siz bir AVM çalışanı olarak AVM’lerin kapatılması gerektiğini düşünüyor musunuz? Kapatılırsa mümkün bir gelir kaybına dair telaş taşıyor musunuz?

AVM çalışanları gelir kaybı konusunda telaşlı olduklarını lisana getirseler de virüsle çaba noktasında misal fikirlere sahipler.

O.A.: Bu süreçte AVM’lerin kapatılması gerektiğini düşünüyorum. Kapatıldığında bizim için direkt gelir kaybı. Örneğin, bizim mağazada 18 kişi çalışıyor, 18 kişinin yalnızca 5’i, 6’sı bu kısa çalışma ödeneğinden faydalanabiliyor. Part-time çalışanların aslında hiçbiri kısa çalışma ödeneğinden faydalanamıyor.

B.D.: Gelir kaybı kaygısına düşüyoruz ancak şu vakte kadar çoktan kapatılmalıydı diye düşünüyorum. Günde en az 60 bireyle temasta bulunuyorum. Müşteri eseri denediğinde daima yakın temasta bulunmak zorunda kalıyoruz.

T.Ç.: Şu an kısa çalışma ödeneğinden yararlanıyorum lakin aylık gelirimden daha az bir gelir elde ediyorum. AVM’lerin kapatılmasının corona virüsü ile çaba değerli bir adım olduğunu düşünüyorum.

3) Çalıştığınız mağazada Covid-19 hadisesi çıktı mı? Çıktıysa ne üzere tedbirler alındı?

Daima kapalı alanda çalışmak zorunda olan mağaza çalışanları kendi can güvenlikleri konusunda dertli. Mağazada bir corona virüsü hadisesinin tespit edilmesi büyük bir risk barındırıyor. Alınan tedbirlerin de epey özensiz olduğu anlaşılıyor.

O.A.:  Mağazada olumlu olay tespit edildi. Bütün işçi teste natürel tutuldu. Daha sonra bir bireyde negatif çıkmasına karşın olumluya döndü. Mağaza yalnızca akşam sekizden sabah 12’ye kadar kapalı kaldı. Test yaptırıp sonucu negatif çıkanlar da iki gün sonra işe geri döndü. Biz dönene kadar öteki mağazalarda çalışanlar bizim mağazaya kaydırıldı. Mağazada rastgele bir dezenfekte süreci yapılmadı.

B.D.: Benim çalıştığım mağazada iki kişi müspet çıktı. Mağazada çalışan herkes teste gitti. Testlerde bir kişi daha müspet çıktı. On yedi personeldik ve hepimiz üç gün karantina da kaldık. Test sonucu negatif çıkanlar mağazaya geri döndü. Üç gün karantina müddeti olağan ki kâfi değildi, en azından bir hafta olmalıydı.

T.Ç.: Semptom gösteren bir çalışan teste gitti, sonuç çıkana kadar teste giden çalışan mağazada çalıştırıldı. Testi müspet çıktıktan sonra karantinaya gönderildi. Akabinde biz de mağaza çalışanları olarak test yaptırmaya gittik. Fakat biz de test sonuçlarımız çıkana kadar çalışmaya devam ettirildik. Sonra bir kişinin daha test sonucu olumlu çıkınca hepimiz üç gün karantinaya gönderildik. Üç gün sonunda tekrar mağazada çalışmaya devam ettik. Bu üç günlük karantina mühletinin parasını da ya maaşımızdan kestiler ya da daha fazla çalıştırarak geri aldılar. Mağazada müspet olay çıktığında da semptom göstermeden teste gittiğim için mobinge uğradım.

4) Sıhhat Bakanı Fahrettin Koca’nın ‘Kalabalık otobüse binmeyin’ tweet’ine istinaden, işinize gidiş ve gelişlerde ulaşımda kasvet yaşıyor musunuz?

O.A.: Herkes işe gitmeye çalıştığı için bütün otobüsler dolu. Biz de otobüs bekliyoruz. Otobüs boş olmadığında ve sürücü almadığında işe geç kalıyoruz. İşe geç kaldığımızda patron tarafından baskıya uğruyoruz. Doğal olarak bu bizi çok etkiliyor. Minibüslere tıka basa binmek zorunda kalıyoruz. Örneğin, işe gitmek için minibüse bindim çok sıkışıktı sürücü ileride polisi görüp minibüsten on kişiyi parasını verip indirdi ve on kişi diğer bir minibüs aradık.

T.Ç.: İşe gidişte benim yolum bir buçuk saat sürüyor. Ben dolu otobüse binmeyecek olsam, patron tarafından baskı görüyorum. Üstlerimize karşı rastgele bir yanıt verdiğimizde de mobinge uğruyoruz.

5) Konutunuzda ek olarak tedbirler alıyor musunuz? AVM’de çalışıyor olmak toplumsal yaşantınızı etkiledi mi?

AVM çalışanları daima dışarıyla temas halinde oldukları için aileleriyle görüşememekten şikayetçi.

O.A.: Olağan ki de konutumuzda tedbirler almak zorundayız. Esasen daima dezenfektan ve kolonya ile geziyoruz. Meskene gelir gelmez duş alıp kendimizi izole ediyoruz. Kıyafetlerimizi büsbütün değiştiriyoruz. Bizim de bir ailemiz var ve onlara da dikkat etmek zorundayız. AVM’de virüsün nereden ne vakit gelebileceğini hiçbir vakit bilemiyoruz. Daima olarak risk altındayız.

Evli ve bir çocuk babası olan B.D.: Annem ve babamla görüşemiyorum. Bu hastalığı semptom göstermeden de atlatıyor olabiliriz. Herkesten uzak durmaya çalışıyorum. Mağazada müspet olay çıktığında eşimi ve çocuğumu anneme göndermek zorunda kalıyorum. Test sonucu negatif çıktıktan sonra mağazaya dönsem bile onları yeniden bir mühlet meskene çağırmıyorum. En azından konutta kendimi izole ediyorum.

T.Ç.: Son bir ay içerisinde altı defa test yaptırdım. Anne ve babamla iki aydır görüşmedim. Daima olarak telefon üzerinden imajlı konuşuyoruz. Meskene gittiğimde de daima kuşku içerisindeyim zira benden eşime de bulaşabilir. Bizim tedbirimiz çok az yalnızca bir maske. Maskeyi de kendi imkanlarımızla temin ediyoruz. Çalıştığımız şirket tarafından maske verilmiyor.

Sözcü