Üçüncü etap için yaklaşık 1 yıl beklediklerini ve nihayet bu müşahede araştırmasını gerçekleştirebildiklerini belirten Dalaman, Murat Lehimler’le gerçekleştirdikleri araştırmayla Suriye göç hareketliliği ile ilgili kıymetli datalar elde ettiklerini açıkladı.

Dalaman, “10 yılı aşan Suriye göç hareketliliğinin kaynağında olup bitenleri gözlemlemek, buradaki şahıslarla görüşmeler yapabilmek, durumu görmek bizim için çok değerliydi. Üniversite araştırma merkezlerinin dünya ve ülke problemlerini yerinde inceleyebilme fırsatı elde edebilmeleri çok kıymetli. Çünkü globalleşme sürecinde kendi ülkenizi etkileyen olayları kaynak ülkelerde de incelemek zorundasınız. 3 yılı aşan bu şiddetli projenin her adımında yanımızda olan üniversite yöneticilerimize öğrencilerimize, akademisyen arkadaşlarımıza, dayanak veren ulusal ve memleketler arası kuruluşların yetkililerine ve devlet yetkililerimize şükran borçluyuz” dedi.

İstanbul Ayvansaray Üniversitesi İktisadi, İdari ve Toplumsal Bilimler Fakültesi Siyaset Bilimi ve Memleketler arası Alakalar Kısmı Dr. Öğr. Üyesi Zeynep Banu Dalaman, “2018’de Zeytin Kolu Harekatı ile Afrin’de güvenliği sağlayan Türkiye, 10 yıldır harabeye döndürülmüş bir kenti elektriğinden sıhhat, eğitim altyapılarına kadar ayağa kaldırmış. Bu göç hareketliliği açısından çok kıymetli. Aksi halde yeni göç dalgalarını durdurmamız mümkün olmayacak ve bölgede yüzbinlerce insanın ziyan göreceği insani felaketler yaşanacak. Biz yapılan çalışmaları ve kentte yaşayan insanların bu çalışmalara bakışını görme fırsatı elde ettik.  Beşerler çok acı çekmişler, kendilerine Türkiye tarafından bir fırsat sunulduğunun farkındalar ve bu fırsatı kıymetlendirme isteğindeler” dedi.

TÜRKİYE MAHCUP

Zeynep Banu Dalaman, burada yaşanan sorunun Türkiye açısından göçü durdurmanın bir stratejisi olarak kabul edilmesi gerektiğini lakin Türkiye’nin neredeyse bu yardımlarından mahcup durduğunu belirtti.

Dalaman, şöyle konuştu:

* Türkiye elbette göçü kaynağında durdurmak için buralarda önlemler alıyor, almalı. Ancak biz orada benzerilerini öteki ülkeler ya da milletlerarası kuruluşlarınkinde olmayan bir yaklaşımla, insani boyutuyla gerçekleştirmeye çalıştığını gördük.

* Hani biz bir muhtaçlık sahibine, fakire yardım ederken nasıl mahcupsak Türkiye’de devlet olarak bu vakur duruşu sergiliyor. İnanın öbür bir ülke öteki bir ülkenin insanına bu kadar kol kanat gerse herhalde yüz tane sinema yapar.  Orada Ankara’dan gelmiş bayan eğitimciler var. Coşkuyla kurslar düzenliyor.

* Konuşuyoruz güya Keçiören’deki konutundan kalkmış, Kızılay’daki işine gelmiş üzere rahat. Orada yetim çocuklarla kendi çocuklarını kendi maaşından giydirme telaşında genç memurlarımız var. Orada 11 yıldır elektrik olmamasını kaygı edinmiş, elektrik getirmiş bürokratlar var.

* Orada yaşayan insanların güvenliği sağlanmış, gençlere eğitim imkanları verilmiş, insanlara iş imkanlara yaratılmaya başlanmış. Alışılmış ki bu gelişmelerin hepsi çok yeni.

* Bölge hala tam inançta değil. Fakat bayanlar umutlu. Çocuklar, gençler umutlu. Bu çok kıymetli. Kent sakinleri terör örgütünün vandalizmini yaşamış. Düşünün elektrik çizgilerini imha ederek çekilmişler.

* O elektrik olmadan hastaneleri düşünün. İlaç fabrikası kurulmuş. Fırınlar açılmış. Tüm bunlar kentin yine yaşanılabilir olması için umut verici adımlar ve göç hareketliliğinin geleceği için de olumlu.

AFRİN MECLİS İDARESİNDE TÜRK DANIŞMANLAR

Zeytin Kolu Harekatı’ndan sonra bölgede Afrinlilerden oluşan Lokal Sivil Meclis’in kurulduğunu aktaran Dalaman, bu meclise Türklerin danışmanlık yaptığını söyledi.

Dalaman, “Orada bir Afrin Meclis İdaresi var. Her meclis üyesi birer husustan sorumlu. Biri sağlıktan, biri eğitimden biri spordan sorumlu ve hepsinin birer Türk danışmanı var. Bizim bürokratlarımız orada canla başla çalışıyor. Bu mevzularda da meclis üyelerine danışmanlık veriyorlar. Bir sorun olduğu vakit yardımcı oluyorlar ancak idaresi büsbütün Afrin halkının elinde” sözlerini kullandı.

Esad’ın bıraktığı kabile, aşiret idaresinin devam ettiğini lakin daha sonra bu durumun büsbütün değiştiğini kaydeden Dalaman, kelamlarını şöyle sürdürdü:

* Kuzey Suriye, Ortadoğu’nun tipik bir kesimi. Kabile ve aşiretler burada ağır lakin 2011 sonrası karışıklıklar, aşiretlerin de dağılmasına, üyeleri üzerindeki tesirinin azalmasına neden olmuş görünüyor.

* Biz bu hususun değerli olduğunu düşünüyoruz ve ayrıntılı dataları yayınlayacağımız raporda açıklayacağız. Zorla Yerinden Edilme dediğimiz durum burada bilhassa YPG’nin ve bölge dışı ülkelerin kışkırtmasıyla kaosa dönüşmüş durumda.

* Lakin Türkiye, bu alanda bir sistem oluşturmaya başlamış. Halkın artık özgüveni yerine geliyor. Örneğin Şurta ismi verilen polis teşkilatı artık oturmaya başlamış ve ortalarında çok sayıda bayan polis var.

* Yani Arap Baharı, neredeyse her konuttan bir cenazenin çıktığı bir kaosla bitmiş durumda. Artık beşerler kentlerini tekrar kurmak için çabalıyor.

GAZİANTEP ÜNİVERSİTESİ BÖLGEDE FAKÜLTE KURDU

Çalışmalar kapsamında eğitim alanında da epey yol katedildiğini gözlemlediklerini söyleyen Dalaman, “Gaziantep Üniversitesi, Afrin’de bir yerleşke kurmuş. Eğitim fakültesi açmışlar. Oradaki gençler ise bunu çok kâfi bulmuyorlar. ‘Biz mühendis, avukat, hekim olmak istiyoruz ancak bu eğitim fakültesi bize kâfi değil’ diyorlar. Alışılmış bunlar vakitle olabilecek şeyler lakin orada inançlı bir halde ders yapabiliyor olmaları bile çok kıymetli. En azından geleceğe ufak da olsa bir umutla bakabildiklerini görmüş olduk” dedi.

ATATÜRK’ÜN SURİYE SEFERİNDEYKEN KONAKLADIĞI KONUT

Daha evvel, Atatürk’ün 1’inci Dünya Savaşı’ndayken konakladığı ortaya çıkan konutun temizlendiğini ve Hatay Valiliği’nce restore ettirilerek müzeye dönüştürülmesinin planladığını söyleyen Dalaman, “Orada Hatay Valiliği, canla başla çalışıyor. Genç bir devlet görevlimiz, Atatürk’ün Suriye seferinde kullandığı bir konutu bulmuş. Afrin’de bulunan Ruca’da. Natürel temizlenmiş, yenilenmiş. Şu anda onu nasıl alabiliriz diye düşünüyorlar. O konutu müze yapmaya yönelik bir gayeleri var. Bölgede ulusal kıymetlerimize bağlı, fedakar bir halde çalışan bürokratları görmek bizleri çok etkiledi” tabirlerini kullandı.

HATAY VALİLİĞİ: ONARIM ÇALIŞMASI PROJE KADEMESİNDE

Bölgede çalışmalarını sürdüren Hatay Valiliği’nin, kelam konusu mesken ile ilgili yaptığı yazılı açıklamada, “Mustafa Kemal Atatürk’ün Katme Savaşı stratejisini belirleyip karargah olarak kullandığı belirlenen ve Afrin ilçesinde bulunan konut, valiliğimiz tarafından koruma altına alındı. Konutun etrafında ve içerisinde paklık çalışması yapılıp, iyi bir hale getirildi. Onarım çalışması da yapılacak. Projeler bedellendiriliyor. Bölgedeki hareketliliğin azalmasının akabinde yapılacak onarım çalışmaları için koruma altındaki bina, proje aşamasında” denildi. (DHA)

Sözcü