Milyonlarca çalışan aralık sonuna kadar belirlenecek taban fiyat pazarlığının sonucuna kilitlendi. Minimum Fiyat Tespit Komitesi’nin üçüncü toplantısı 22 Aralık Salı günü yapılacak. Salgın ve ekonomik krizin yarattığı fakirleşmeye karşı minimum fiyatın insanca yaşayacak bir seviyeye yükseltilmesi yaşamsal kıymet taşıyor.
DİSK’e bağlı Birleşik Metal İş Sendikası Sınıf Araştırmaları Merkezi BİSAM’ın yaptığı hesaplamaya nazaran, minimum ücretliden her aile ferdi için bir öğün başına 1.85 lira ile karnını doyurması, 1 buzdolabı için yaklaşık 8 yıl çalışması, 725 liraya barınması ve ısınması, çocuk başına 10 liralık eğitim harcaması ile çocuklarını yetiştirmesi bekleniyor. Taban fiyat belirlenirken bu gerçeklerin gözardı edilmemesi gerekiyor.
BESİN İÇİN GÜNLÜK 22 LİRA
BİSAM’ın Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tüketici fiyat endeksi husus fiyatları ile tüketim harcamaları araştırması ve Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığı minimum fiyat istatistikleri üzerinden yaptığı hesaplamaya nazaran, Türkiye genelinde ortalama kira 1.113 TL iken taban ücretlinin konut, su, elektrik, gaz ve öbür yakıtlar için ayırabildiği fiyat sadece 725 TL. Kiraya ayırabildiği fiyat ise 464 TL.
YÜZDE 28.7’Sİ BESİNE
2019 yılı TÜİK tüketim araştırması sonuçlarına nazaran, en fakir yüzde 20’lik gelir kümesi gelirinin lakin yüzde 28.7’sini besin harcamalarına ayırabiliyor. Birebir bilgilere nazaran tek gelirli bir minimum fiyatlı ailesi en fakir yüzde 20’lik dilim içinde yer alıyor. Eşi çalışmayan ve 2 çocuklu bir minimum ücretlinin ailesi ile birlikte sağlıklı beslenebilmesi için olması gereken ölçü 2 bin 439 TL. Yapabildiği harcama ise 667 TL. Yani, besin için günlük 22 TL ayırabiliyor.
Buna nazaran taban ücretlinin üç öğün için kişi başına ayırabildiği fiyat 5.6 TL olurken, öğün başına bu meblağ yalnızca 1.85 TL seviyesinde kalıyor. Taban ücretlinin Kasım 2020’de ortalama fiyatı 3.561 lira olan bir buzdolabını alabilmesi için, konut aletlerine ayırabildiği 38.5 lira ile 93.7 ay çalışması gerekiyor.
EĞİTİME 10 LİRA HARCAYABİLİYOR
BİSAM raporunda, ısınma, bakım, tamirat, paklık ve takım eksikliği nedeni ile öğretmen muhtaçlığı, kaynak yokluğu mazereti ile velilerin ödediği katkı hisselerine teslim edilen eğitim şartlarına da dikkat çekiliyor.
Taban fiyatlı eğitime çocuk başına aylık 10 TL ayırabiliyor. Covid-19 nedeni ile uzaktan eğitim için alınması gereken teknolojik aygıtlara ulaşmaları ise imkansız.
Tek bir belediye otobüs biletinin Türkiye ortalamasında 2.8 TL olduğu şartlarda, minimum ücretlinin ulaşım için ayırabildiği günlük fiyat ise yalnızca 2.31 TL ile tek taraf biletine yetiyor.
Sözcü
