Bugünlerde milyonlarca insanın gözü kulağı Minimum Fiyat Tespit Komitesi’nde. Pazarlık görüşmeleri, hükümet ve patronun konut sahipliğinde yapılıyor. 4 ya da 5 toplantı sonunda da uzlaşmalı ya da uzlaşmasız kesin karar açıklanarak, tabir yerindeyse dananın kuyruğu kopuyor. Yıllardır en hararetli tartışma mevzularından olan taban fiyat, insanoğlunun yaklaşık 3 bin 800 yıldır gündeminde. Tarihteki birinci taban fiyat I. Babil Devleti’nin hükümdarı Hammurabi (M.Ö. 1792-1750) tarafından belirlendi.
15 KİŞİ BELİRLİYOR
Günümüze kadar ulaşan kanunlarını güneş ilahı Şamaş’ın kendisine yazdırdığını ilan edip, buyruklarına manevî bir güç katan Hammurabi, personellere verilebilecek en düşük fiyat düzeylerini belirlemiş, bu fiyatların altında ödeme yapanlara ağır cezalar getirmişti.
Hammurabi Kanunları’yla örneğin tarlada çalışan her bir emekçiye günlük en az 15 arpa, yılda en az 2 ton buğday ödenmesi yasal teminata bağlanmıştı. Fiyatın aylık 120 gümüşten daha aşağı olamayacağı, bununla birlikte örneğin tayfalar ve öküz çobanlarına ödenecek fiyatın yılda bin 800 kilo buğdayın altında olamayacağı da kanuna yazılmıştı. O devirde minimum fiyat, bireylerin yaptıkları işe, hatta statülerine nazaran değişiyordu. Yaklaşık 3 bin 800 yıl evvel devrin güçlü hükümdarı Hammurabi tarafından tespit edilen taban fiyat, bugün ‘kağıt üzerinde’ 15 kişilik Minimum Fiyat Tespit Komitesi tarafından tartışılıp, oylanıyor ve ilan ediliyor. Gerçekte uygulanan karar süreci ise adeta 3 bin 800 yıl öncesini andırıyor. Parlamenter sistemde de, bugünkü Cumhurbaşkanlığı sisteminde de işverenlerin çalışana en az ne kadar fiyat vereceğini personel, patron ve hükümeti temsil eden 5’er üyenin kullandığı oylar değil, hükümetleri yönetenler ve Cumhurbaşkanı belirliyor.
PANDEMİ MAĞDURLARI
Yeni taban fiyat yalnızca sayıları 7 milyonu aştığı kestirim edilen minimum ücretlileri değil birebir vakitte daha düşük fiyatla kaçak ve kayıt dışı yollarla çalıştırılan yerli-göçmen çalışanların maaşlarını da otomatik olarak üst çekiyor. Pandemi nedeniyle kısa çalışma kapsamına girmek zorunda kalan, fiyatsız müsaadeye gönderilen emekçiler ile işten atılan emekçilere İşsizlik Sigortası Fonu’ndan yapılacak ödenekler de taban fiyata yapılacak artırım oranında artıyor.
Bu yılki görüşmeler iki kritik gelişme ile farklılaştı
Bu yıl minimum fiyat görüşmelerinin değerini daha da artıran iki kritik gelişme oldu. Bunlardan birincisi iktisatta yaşanan makus gidiş, ikincisi de pandeminin yol açtığı işsizlik ve önemli gelir kaybının ortaya çıkardığı kabus tablosuydu. Bu tablo, patronun savunma sınırında önemli delik açtı. Gerçekten TİSK’ten, “Ücret üzerindeki ‘vergi ve prim’ yüklerinin uygun düzeylere çekilmesi, hem çalışanlarımıza hem de patronlarımıza nefes aldırır” açıklaması geldi. Patron, bu açıklamasıyla, hükümete karşı, adeta çalışanla yazgı birliği yaptı. İşveren “Asgari fiyat makul düzeylere yükselsin, itirazımız yok ancak maliyeti devlet kesesinden karşılayın” demiş oldu.
Sözcü
