Taban fiyat artırımı için kritik toplantıya iki gün kaldı. Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanı Vedat Alım, Taban Fiyat Tespit Komisyonu’nun birinci toplantısının 1 Aralık’ta yapılacağını duyurdu. Minimum fiyatın ne kadar olacağının Erdoğan tarafından mühleti gelmeden evvel açıklanacağı duyuruldu. Geçmişte yapılan artırımlar göz önüne aldığından taban fiyat artırımının yüzde 20’nin üzerinde olacağına kesin gözüyle bakılıyor.
Milyonlarca çalışanın gözü minimum fiyata yapılacak olan artırımda. Her kesimde çalışanların alacağı artırımı hesaplamada minimum fiyat artırım oranı değerlendirilebiliyor. Minimum fiyat görüşmeleri 1 Aralık tarihinde başlayacak lakin AKP Genel Lider Yardımcısı Mehmet Özhaseki, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın mühleti gelmeden taban fiyatın ne olacağını açıklayacağını kaydetti.
MİNİMUM FİYAT NE KADAR OLACAK ERDOĞAN AÇIKLAYACAK
Taban fiyatlı ile ilgili açıklamalarda bulunan Özhaseki, şu sözleri kullandı;
*Cumhurbaşkanımızın net bir beyanatı var. O da hiçbir çalışanı, sabit ücretliyi, dar gelirliyi enflasyon karşısında sıkıntı durumda bırakmayacak.
*Haliyle Cumhurbaşkanımızın talimatları doğrultusunda birçok çalışma yapılıyor. Bunlardan bir tanesi de minimum fiyat ile ilgili. Zannedersem çok kısa bir mühlet içerisinde bunu tamamlayacaklar.
*Daha mühleti gelmeden Cumhurbaşkanımız taban fiyatın ne olacağını ilan edecektir. Bu bahiste bizlerde bekliyoruz.
*Ama en azından herkesin tatmin edeceği iyi oldu elhamdülillah diyeceği bir fiyatın olacağını ben iddia ediyorum.
MİNİMUM FİYAT ARTIRIM GÖRÜŞMESİ NE VAKİT?
Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanı Vedat Alım, Minimum Fiyat Tespit Komitesi’nin birinci toplantısının 1 Aralık’ta yapılacağını duyurdu.
Minimum fiyatın toplumu tatmin edecek, adalet hissini pekiştirecek bir düzeyde olacağına inandığını bir sefer daha yineleyen Alım, “Türk-İş ile bu mevzuda uzlaşmaya yakınız” dedi.
‘İLK HAFTADA BİTER’ DEMİŞTİ
Alım, bu hafta yapılan Kabine Toplantısının akabinde iki gün evvel gazetecilere açıklamalarda bulunmuş, taban fiyatın tespitine ait görüşmelerle ilgili şunları söylemişti:
“Ben görüşmeleri birinci haftada bitirme kararındayım. Olur üzere görüyorum. Zira taraflarla, toplumsal ortaklarımızla görüşüyoruz. Araştırmamızın birinci dataları de onlarla uzlaşabileceğimiz tarafında.”
VERGİ ALINMAMASI MASADA
Türk-İş Genel Lideri Ergün Atalay’ın birinci 10-15 günde görüşmeleri sonlandırma ve 1 ay beklememe davetinin sorulması üzerine, “Ben de birinci haftada bitirme kararındayım” dedi.
Birinci resmi görüşmenin 1 Aralık’ta yapılacağını belirten Alım, minimum fiyattan gelir vergisinin alınmaması üzere bir formülün masada olup olmadığının sorulması üzerine de “Onu artık açıklamıyorum. Alışılmış biz çalışıyoruz, her ihtimali alternatifleri çalışıyoruz” dedi.
MİNİMUM FİYAT ARTIRIMI YÜZDE 20’NİN ÜZERİNE ÇIKABİLİR
2002-2021 yılları ortasında taban fiyata yalnızca 3 sene enflasyondan daha düşük artırım yapıldı. Öbür tüm yıllarda ise az farkla da olsa minimum fiyat enflasyon artışından daha fazla zamlandı. Hali hazırda TÜİK’e nazaran yıllık enflasyon yüzde 20’ye dayanmış durumda. Gerçek enflasyon ise bu sayının çok üzerinde…
AKP 7 Haziran 2015’deki seçim öncesi minimum fiyatta artışa yönelik özel bir vaatte bulunmamış, lakin Kasım 2015’te yine gerçekleşen seçimlerde minimum fiyatın 1300 liraya çıkarılacağını açıklamıştı.
2016 yılında uygulanacak taban fiyata 2015 yılı sonunda net yüzde 33.5’luk bir artış yapılmıştı. Bu yıl da çalışan cephesinde beklenti bu türlü bir artışın gerçekleşmesi.
Pazarlık masasına çalışanlar ismine oturacak Türk-İş’in Genel Lideri Ergün Atalay mevzuyla ilgili olarak “Asgari fiyatlı 7 milyon insan var. Minimum fiyat, ‘Bu fiyatın altında personel çalıştıramazsın’ demek. Bu fiyat 12 kalemi ilgilendiriyor. Beşerler bu fiyatla geçinmeye mahkum durumda. Bu fiyatla 10 gün geçinemezsiniz. Taban fiyat önümüzdeki periyot hiç olmadığı kadar kıymetli. 45 yıldır taban fiyatı konuşuyoruz. Bu sene 45 seneye bedel bir sene. Onun için toplumu tebessüm ettirecek, toplumu şad edecek, bizim razı geleceğimiz bir tablo çıkarsa biz de altına imza atarız” dedi.
PATRONLARDAN TABAN FİYAT AÇIKLAMASI
TİSK İdare Şurası Lideri Özgür Burak Akkol, 2022 yılı minimum fiyat çalışmalarına dair bir açıklamada bulundu. Yapılan açıklamada, “Asgari Fiyat Tespit Komisyonu’nda görüşmeleri hızlandırarak süreci Aralık ayının başında tamamlamaya hazırız” denildi.
Patron dayanağının bu yıl sürmesinin hayati değerde olduğunu belirten Akkol, tüm dünyada artan emtia fiyatlarının, güç ve taşıma maliyetlerinin yanı sıra çip krizi üzere global meselelerin ve yüksek belirsizlik ortamının birçok bölümü olumsuz etkilemeye devam ettiğini belirterek akılcı bir düzeyde uzlaşı sağlanması gerektiğini söz etti.
TİSK tarafından bugün paylaşılan açıklamada Akkol şunları söyledi:
“TİSK olarak, birinci önceliğimiz her vakit olduğu üzere ülkemizin ve çalışanlarımızın sürdürülebilir refahı. Bu yıl taban fiyatın en kısa müddette netleşmesi konusunda kamuoyunun büyük beklentisinin farkındayız. Bu sebeple, Minimum Fiyat Tespit Komisyonu’nda görüşmeleri hızlandırarak süreci Aralık ayının başında tamamlamaya hazırız. Buradaki en büyük temennimiz kararın, çalışma hayatının tüm paydaşları olarak üçlü mutabakatla imzalanması.
‘ENFLASYON KARŞISINDA KORUNACAK BİR TABAN FİYATTAN YANAYIZ’
Çalışma arkadaşlarımızın sürdürülebilir refahı için, enflasyon karşısında korunacak bir taban fiyat belirlenmesinden yanayız. Çalışma arkadaşlarımızın hayat kalitesini uygunlaştıran ve büyük-küçük bütün işletmelerimize kıymet katan her türlü kararın her vakit destekçisiyiz.
Bununla birlikte bu yıl, taban fiyat müzakerelerinin global boyutta devam eden harikulâde ekonomik kuralların gölgesinde gerçekleşeceğini de unutmamalıyız. Ne yazık ki tüm dünyada artan emtia fiyatları, güç ve taşıma maliyetlerinin yanı sıra çip krizi üzere global sıkıntılar ve yüksek belirsizlik ortamı birçok bölümü olumsuz etkilemeye devam ediyor. Başka yandan, hizmet kesiminin de toparlanması için hala vakte muhtaçlık duyuluyor. Bu nedenle, taban fiyat için, gerek global enflasyon, gerek ülkemizin rekabetçiliğini etkileyen öbür faktörler de kıymetlendirilerek akılcı bir düzeyde uzlaşı sağlanmasını değerli buluyoruz.
‘ASGARİ FİYAT PATRON DAYANAĞI DEVAM ETMELİ’
Birebir vakitte, minimum fiyat patron takviyesinin bu yıl da devam etmesinin, hiç olmadığı kadar değerli olduğunun ve yeni istihdam yaratılmasında kayda paha bir yarar sağlayacağının da altını da bir defa daha çizmek isterim.
“Birlikte Mümkün” anlayışı ile bu sıkıntı periyodu tekrar emekçi, patron ve hükümetimizle birlikte açık diyalog ve dayanışma yoluyla en iyi biçimde aşacağımıza olan inancımız tam. Geleceğimize, çalışanlarımıza, işletmelerimize ve işimize katkı sağlayacak her türlü karara dayanak vermeye hazırız.”
DİSK TABAN FİYAT TALEBİNİ AÇIKLADI
Devrimci Emekçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) Genel Lideri Dilek Çerkezoğlu ve DİSK İdare Heyeti üyeleri, Ankara’daki DİSK Genel-İş Genel Merkezi’nde 2022 minimum fiyatına dair görüş, teklif ve taleplerini açıklamak için bir ortaya geldi.
Çerkezoğlu, “Gerek yoksulluk hududu gerek besin fiyatları artışı gerekse ekonomik büyüme dikkate alındığında 2022 yılında taban fiyat net 5 bin 200 lira olmalı” dedi.
Çerkezoğlu ve DİSK İdare Heyeti üyeleri, basın açıklaması yapmak için kürsüye giderken, DİSK üyeleri, ‘İnadına sendika, inadına DİSK’, ‘Zafer direnen işçilerin olacak’ sloganları attı.
Açıklamasında kur artışı nedeniyle minimum fiyatın eridiğini anlatan Çerkezoğlu, minimum fiyata uygulanan vergi ve kesintilere de dikkat çekti.
TÜM FİYATLARA 1000 LİRALIK DÜZGÜNLEŞTİRME TALEBİ
Çerkezoğlu, “Bütün fiyatlara bin liralık uygunlaştırma yapılmalı. Yani taban fiyatın ve bütün fiyatların, taban fiyat kadar kısmı için bin lira meblağında vergi ve prim indirimi sağlanmalı ve bu dayanak Hazine tarafından karşılanmalı” değerlendirmesinde bulundu.
‘GEÇİM KOŞULLARINA NAZARAN HESAPLANMALI’
Çerkezoğlu, taban fiyata ait taleplerini ise şu halde sıraladı:
• Minimum fiyat ülkemizde en düşük fiyat değil, ortalama fiyat haline gelmiştir ve minimum fiyat tespitinde bu gerçek dikkate alınmalıdır.
• Taban fiyat yalnızca emekçinin kendisinin değil, ailesinin de geçim koşulları dikkate alınarak adil bir biçimde hesaplanmalıdır.
• Minimum fiyat baskılanmış ve güdümlü enflasyon sayılarına nazaran değil, geçim kurallarına ve ekonomik büyümeye nazaran hesaplanmalıdır.
• Dar gelirlinin besin enflasyonuyla kişi başına düşen ulusal gelir artışı taban fiyatın saptanmasında kesinlikle dikkate alınmalıdır.
TOBB LİDERİ’NDEN MİNİMUM FİYAT ÖNERİSİ
Milyonlarca insanın beklediği 2022 taban fiyatına ait yeni bir açıklama da Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Lideri Rifat Hisarcıklıoğlu’ndan geldi.
Hisarcıklıoğlu, toplumsal medya hesabı üzerinden yaptığı bir açıklamada “Emek, alın teriyle çalışanlar desteklenmeli. Minimum fiyat enflasyon oranı üzerinde artmalı” dedi.
Üç teklifte bulunan Hisarcıklıoğlu, “Asgari fiyatta vergi kaldırılmalı. Gelir Vergisi dilimleri yükseltilmeli. Taban fiyat dayanağı artırılmalı. İşletmelerin sürdürülebilirliği de ziyan görmemeli, maliyetler düşürülmeli” diye konuştu.
İŞVERENLER NE DİYOR?
Yeni yılda geçerli olacak minimum fiyat konusunda başta Türk-İş olmak üzere emekçi konfederasyonları, patron kuruluşları, 81 vilayetteki işletme ve temsilcileriyle sıkı bir istişare halinde olduklarını belirten Türkiye Patron Sendikaları Konfederasyonu (TİSK) “Bizim için tüm çalışma arkadaşlarımızla birlikte büyüyebilmek temel. Çalışma arkadaşlarımızın hayat kalitesini kalıcı biçimde artıracak ve büyük küçük bütün işletmelerimize bedel katacak her türlü kararın en büyük destekçisiyiz. Bu yaklaşımla ortaya koyacağımız toplam yarar odaklı çalışmalarımızı kurula sunmaya hazırlanıyoruz. Bu sene minimum fiyat için gerek global enflasyon, gerek ülkemizin rekabetçiliğini etkileyen öteki faktörler de kıymetlendirilerek optimal ve akılcı düzeyde uzlaşı sağlayacağımıza inancımız tamdır” değerlendirmesini yaptı.
TİSK İdare Heyeti, birinci önceliklerinin her vakit olduğu üzere ülkenin ve çalışanların sürdürülebilir refahı olduğunu bildirerek, şunları kaydetti:
“Bu yıl, minimum fiyat müzakereleri global boyutta devam eden harikulâde ekonomik kaidelerin gölgesinde gerçekleşecek. Refah düzeylerini, istihdamı korumak, ek istihdam ve yeni yatırım oluşturmak, salgında sıkıntı durumda kalan bölümlerin üzerindeki baskıyı azaltmak için periyodun şartlarını ve uzun vadeli ekonomik tesirleri dikkate alan, istikrarlı bir minimum fiyatın belirlenmesini bu yıl her zamankinden de kıymetli buluyoruz.”
dedi.
TABAN FİYATTA 2010’DAN BU YANA DEĞİŞİM
Minimum fiyatta birçok vakit yılın birinci yarısında ve ikinci yarısında iki farklı minimum fiyat uygulanıyor. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı hesaplamalarda yılın ortalamasını alıyor ve iktisat dünyasında bu hesap temel alınıyor.
KOMİTE ARALIK AYI TOPLANACAK
Taban fiyatı, personel, patron ve hükümeti temsil eden 5’er şahıstan oluşan 15 kişilik komite belirliyor. Aralıkta toplanan komitede kararlar oyçokluğuyla alınıyor. Lakin, hükümetin oyu belirleyici oluyor.
GENİŞ BİR KESİTİ İLGİLENDİRİYOR
Minimum fiyat sadece taban fiyat alanları ilgilendirmiyor. Öncelikle minimum geçim indiriminden ötürü tüm çalışanlar az ya da çok taban fiyattan etkileniyor.
Bunun yanı sıra, işsizlik maaşı bağlananlar, 65 yaş aylığı alanlar, rastgele bir işte çalışmadıkları için Genel Sıhhat Sigortası GSS) primini kendi ödeyenler, isteğe bağlı sigortalılar, erken emekli olmak için borçlanma yapmak isteyenler, toplumsal güvenlik primi ödeyen patronlar ve Bağ-Kur’lular ile kişisel emeklilik sistemine (BES) para yatıranlar yeni belirlenecek minimum fiyattan direkt etkileniyor.
YÜZDE 25 ARTIRIM OLABİLİR
TÜSİAD Başekonomisti Gizem Öztok Altınsaç taban fiyata yüklü artırım öngördü. Altınsaç şöyle konuştu: “Asgari fiyat artırımının enflasyona bir kadro tesirleri olacak. Ben yüklü bir taban fiyat artırımı yapılacağını, 2016’daki üzere yüzde 25 civarında ve hatta üzerinde olacağını düşünüyorum. Minimum fiyat artırımı piyasada çok konuşuluyor ve şirketler kendilerini buna nazaran ayarlıyor.”
“ASGARİ FİYAT 4 BİN LİRA ALTINDA OLMAMALI”
AKP Kayseri Milletvekili İsmail Tamer partisinin vilayet başkanlık binasında basın toplantısı düzenledi. Taban fiyata ait değerlendirmelerde bulunan AKP’li Tamer, “Asgari fiyat 4 bin TL’nin altında olmamalı diye düşünüyorum. Taban fiyatlı kardeşlerimiz hepimizin malumu, bildiğimiz şeyler. Şahsi olarak 4 bin TL’nin altında olmamalı . Benim niyetim bundan yana” dedi.
Sözcü
