Minimum fiyat toplantısı için emekçi, patron ve hükümeti temsil eden 5’er şahıstan oluşan 15 kişilik komite üçüncü sefer bir ortaya geliyor. TİSK mesken sahipliğinde gerçekleşecek minimum fiyat toplantısında TÜİK’ten gelen raporlar görüşülecek ve pahalandırılacak. Minimum fiyat ne kadar olacak merak edilirken, 2002-2021 yılları ortasında minimum fiyata yalnızca 3 sene enflasyondan daha düşük artırım yapılmış olması taban fiyat artırımının yüzde 20’nin üzerinde olacağını işaret ediyor.
2022 yılı minimum fiyatını belirlemek için taraflar bugün üçüncü defa toplanıyor. Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanı Vedat Alım, açıklamalarda bulunmuş, minimum fiyatın tespitine ait görüşmelerle ilgili “Ben görüşmeleri birinci haftada bitirme kararındayım. Olur üzere görüyorum. Zira taraflarla, toplumsal ortaklarımızla görüşüyoruz. Araştırmamızın birinci bilgileri de onlarla uzlaşabileceğimiz tarafında.” açıklamasında bulunmuştu.
MİNİMUM FİYAT NE KADAR OLACAK?
Çalışanlar ve patronlar ortasında anket yaptırdıklarını belirten Alım anket sonuçlarını şu sözlerle açıkladı:
“Ankete katılan patronların yüzde 34’ü minimum fiyatın ne kadar olması gerektiğine yönelik soruya 3 bin 501 lira ile 3 bin 750 lira ortasında karşılığını verdi. Patronların yüzde 19,3’ü 3 bin 251-3 bin 500 lira, yüzde 13,7’si ise 3 bin 751-4 bin lira ortasında olması gerektiği istikametinde görüş bildirdi.”
TÜİK’e nazaran yıllık enflasyon yüzde 20’ye dayanmış durumda.
2002-2021 yılları ortasında minimum fiyata yalnızca 3 sene enflasyondan daha düşük artırım yapıldı. Başka tüm yıllarda ise az farkla da olsa minimum fiyat enflasyon artışından daha fazla zamlandı.
AKP 7 Haziran 2015’deki seçim öncesi taban fiyatta artışa yönelik özel bir vaatte bulunmamış, lakin Kasım 2015’te yine gerçekleşen seçimlerde minimum fiyatın 1300 liraya çıkarılacağını açıklamıştı.
2016 yılında uygulanacak minimum fiyata 2015 yılı sonunda net yüzde 33.5’luk bir artış yapılmıştı. Bu yıl da çalışan cephesinde beklenti bu türlü bir artışın gerçekleşmesi.
Pazarlık masasına çalışanlar ismine oturacak Türk-İş’in Genel Lideri Ergün Atalay bahisle ilgili olarak “Asgari fiyatlı 7 milyon insan var. Taban fiyat, ‘Bu fiyatın altında emekçi çalıştıramazsın’ demek. Bu fiyat 12 kalemi ilgilendiriyor. Beşerler bu fiyatla geçinmeye mahkum durumda. Bu fiyatla 10 gün geçinemezsiniz. Minimum fiyat önümüzdeki devir hiç olmadığı kadar değerli. 45 yıldır taban fiyatı konuşuyoruz. Bu sene 45 seneye bedel bir sene. Onun için toplumu tebessüm ettirecek, toplumu şad edecek, bizim razı geleceğimiz bir tablo çıkarsa biz de altına imza atarız” dedi.
TABAN FİYAT TOPLANTISI NE VAKİT?
Taban fiyat için üçüncü toplantı 9 Aralık’ta TİSK’te olacak.
TOPLANTI SONRASI TİSK’TEN AÇIKLAMA
Toplantı sonrasında Türkiye Patron Sendikaları Konfederasyonu (TİSK) Genel Sekreteri Akansel Koç, açıklama yaptı. Koç, toplantıda Ticaret Bakanlığı ile Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın raporlarının sunulduğunu belirterek, şöyle konuştu:
* Üçüncü toplantı perşembe günü TİSK mesken sahipliğinde gerçekleşecek. Orada da çalışmalar, TÜİK’ten gelen raporlar görüşülecek ve pahalandırılacak. Birinci açıklamamızda da bahsettik.
* Konfederasyon liderimiz, Türk-İş Lideri ve bakan en kısa müddette üçlü mutabakatla imzalamak taraftarıyız. Maddede da biliyorsunuz rastgele bir mecburilik yok, toplantı sayısı olarak. Ümit ediyoruz ki bu hafta içerisinde minimum fiyatı açıklarız.
* Geçtiğimiz yıl da bu bahiste mutabakatımız vardı. Yalnızca patron üzerindeki değil, çalışan üzerindeki yükleri de gündeme getirdik. Bilhassa temennimiz vergi kesintilerini kademeli azaltılması. Fakat bu yalnızca taban fiyat ile çalışanlar için değil, tüm çalışanlarımız için bu hususta çalışma yapılması konusunda mutabakatımız var. DHA
ERDOĞAN’DAN TABAN FİYAT AÇIKLAMASI
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, bugün başlayan ve en az dört oturum sürmesi planlanan taban fiyat müzakerelerinde bugüne kadar yapılandan daha yüksek bir artış yapacaklarını söyledi lakin rastgele bir sayı söylem etmedi.
AKP’nin küme toplantısı sonrasında gazetecilerin gündem ile ilgili sorularını yanıtlayan Erdoğan “3,600 ile ilgili olsun taban fiyatla ilgili olarak biz halkımızı ezdirmeyeceğiz. Artık de minimum fiyat çalışması başlatıldı kısa vakitte açıklayacağız. Taban fiyatta bugüne kadar olmuşun çok çok fevkinde bir neticeyi açıklamış olacağız” diye konuştu.
Erdoğan ayrıyeten toplantıda yaptığı konuşmada da dar gelirli vatandaşları fiyat artışları karşısında koruyacak adımların hazırlığını yaptıklarını söyledi.
EN BÜYÜK ARTIRIMLAR NE KADARDI?
AKP iktidarı devrinde bugüne kadar taban fiyatta en büyük artırımlar 2003 ve 2015 yıllarında gelmişti. 2003 yılında 226 TL olan taban fiyat 2004’te 310,7 liraya çıkarken artırım oranı yüzde 37,48 olmuştu.
2015’te ise 974,8 lira olan taban fiyat 2016 yılında 1300,9 liraya çıkarken artırım oranı yüzde 33,46 olarak gerçekleşmişti.
2002-2020 ortasında taban fiyata yapılan artırımlar şöyle:
Bu hafta içi başlayacak toplantıların akabinde tarafların uzlaşması halinde 2021’de 2825 TL olan minimum fiyatın 2022’de kaç TL olacağı belirli olacak.
TABAN FİYAT ARTIRIMI İÇİN ALT HUDUT YÜZDE 36!
Türk-İş Lideri Ergün Atalay, yarın başlayacak minimum fiyat görüşmeleri öncesinde çalışanın beklentisini “alt çizgi” formülüyle açıkladı. SÖZCÜ’ye konuşan Lider Atalay, hükümetten TÜİK’in açıkladığı Tekrar Değerleme Oranı’nın (YDO) üzerinde bir artırım beklediklerini söyledi. Türk-İş’in istediği yüzde 36.2’lik yine değerleme oranının dikkate alınması halinde, hala 2 bin 825 lira olan taban fiyat için pazarlık masasına 3 bin 850 liranın üzerinde bir sayının sunulması gerekiyor. Lider Ergün Atalay, TÜİK’in yüzde 20’ler civarındaki tüketici enflasyonunun masada ciddiye bile alınamayacağını, toplumun geniş kesitlerinin tebessümle karşılayacağı bir sayının peşinde olduklarını söyledi. Atalay, “Yüzde 36.2’lik tekrar değerleme oranı gerçek enflasyona kısmen de olsa daha yakın. Bizim başımızda tabi ki bir sayı var ve onu talep edeceğiz. Fakat hükümet de masaya tekrar değerleme oranının altında bir artırım teklifiyle gelmemeli” dedi.
45 YILIN EN DEĞERLİ FİYATI
Ergün Atalay, resmi enflasyonla çarşı-pazardaki çok yüksek fiyatların örtüşmediğini, çabucak her gün iğneden ipliğe yeni yeni artırımların geldiğini tabir etti. Açıklanacak minimum fiyatın hayat pahalılığı nedeniyle 45 yılın en kıymetli minimum fiyatı olacağını belirten Lider Atalay, “Geçmişe bakıyorum örneğin merhum Erbakan devrinde enflasyon yüzde 87 imiş, o devir minimum fiyata yüzde 106 artırım almışız. Bugün gerçek hayat pahalılığı can yakıcı düzeylerde. Artırımlar karşısında taban ücretliyi, sabit gelirliyi korumaktan öbür dermanımız yok. Aksi halde beşerler konutunu nasıl geçindirecek?” dedi.
ÇALIŞANLARIN YÜZDE 69’U MİNİMUM FİYAT CİVARINDA MAAŞ ALIYOR
Türkiye Devrimci Emekçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Merkezi (DİSK-AR) 2022 için belirlenecek taban fiyat görüşmeleri sürerken ‘Asgari Fiyat Gerçeği 2021′ raporunu yayımladı.
Rapora nazaran, taban fiyatın yüzde 20 fazlası ve altında fiyat alan personellerin sayısı 9,7 milyon oldu. Bütün fiyatlı çalışanların yüzde 50’ye yakını bu kapsamda. Tüm fiyatlı çalışanların yüzde 64’ü ise (12,5 milyon işçi) minimum fiyatın altı ile taban fiyatın bir buçuk katı ortasında bir fiyat elde ediyor.
Minimum fiyat ile başka emek gelirleri ortasındaki makas kapandığı tespitine yer verilen raporda, “Türkiye’de emek gelirleri artışının hudutlu bırakılması taban fiyat ile başka fiyatların ortasındaki makasın kapanmasına ve taban fiyat civarı bir fiyatla çalışanların oranının artmasına sebep oluyor” tabirlerine yer verildi.
2005 yılında aylık ortalama fiyat ve maaş geliri taban fiyatın 2,2 katı iken, 2019’da taban fiyatın 1,7 katına geriledi.
Ayrıyeten özel bölüm emekçilerinin yüzde 21,8’i taban fiyata erişemezken, özel kesimde taban fiyat ve altında fiyatla çalışanların oranı yüzde 44, taban fiyat civarında çalışanların oranı yüzde 69 oldu. 8,4 milyonu aşkın özel dal personelinin minimum fiyatın yüzde 20’si ve altında fiyatlarla çalıştığı belirtildi.
Geçtiğimiz yıl bu oran yüzde 64 olarak tespit edilmişti.
Taban fiyata erişemeyenlerin oranı genelde yüzde 18 iken bayanlarda bu oran yüzde 25’i aştı. Minimum fiyat civarında bir fiyat ile çalışan bayanların oranı ise yüzde 60 oldu.
PATRONLARDAN MİNİMUM FİYAT AÇIKLAMASI
TİSK İdare Şurası Lideri Özgür Burak Akkol, 2022 yılı taban fiyat çalışmalarına dair bir açıklamada bulundu. Yapılan açıklamada, “Asgari Fiyat Tespit Komitesi’nde görüşmeleri hızlandırarak süreci Aralık ayının başında tamamlamaya hazırız” denildi.
Patron dayanağının bu yıl sürmesinin hayati değerde olduğunu belirten Akkol, tüm dünyada artan emtia fiyatlarının, güç ve taşıma maliyetlerinin yanı sıra çip krizi üzere global problemlerin ve yüksek belirsizlik ortamının birçok bölümü olumsuz etkilemeye devam ettiğini belirterek akılcı bir düzeyde uzlaşı sağlanması gerektiğini söz etti.
TİSK tarafından bugün paylaşılan açıklamada Akkol şunları söyledi:
“TİSK olarak, birinci önceliğimiz her vakit olduğu üzere ülkemizin ve çalışanlarımızın sürdürülebilir refahı. Bu yıl minimum fiyatın en kısa müddette netleşmesi konusunda kamuoyunun büyük beklentisinin farkındayız. Bu sebeple, Taban Fiyat Tespit Kurulu’nda görüşmeleri hızlandırarak süreci Aralık ayının başında tamamlamaya hazırız. Buradaki en büyük temennimiz kararın, çalışma hayatının tüm paydaşları olarak üçlü mutabakatla imzalanması.
‘ENFLASYON KARŞISINDA KORUNACAK BİR TABAN FİYATTAN YANAYIZ’
Çalışma arkadaşlarımızın sürdürülebilir refahı için, enflasyon karşısında korunacak bir taban fiyat belirlenmesinden yanayız. Çalışma arkadaşlarımızın hayat kalitesini uygunlaştıran ve büyük-küçük bütün işletmelerimize kıymet katan her türlü kararın her vakit destekçisiyiz.
Bununla birlikte bu yıl, minimum fiyat müzakerelerinin global boyutta devam eden inanılmaz ekonomik koşulların gölgesinde gerçekleşeceğini de unutmamalıyız. Ne yazık ki tüm dünyada artan emtia fiyatları, güç ve taşıma maliyetlerinin yanı sıra çip krizi üzere global sıkıntılar ve yüksek belirsizlik ortamı birçok bölümü olumsuz etkilemeye devam ediyor. Öteki yandan, hizmet bölümünün de toparlanması için hala vakte muhtaçlık duyuluyor. Bu nedenle, taban fiyat için, gerek global enflasyon, gerek ülkemizin rekabetçiliğini etkileyen başka faktörler de kıymetlendirilerek akılcı bir düzeyde uzlaşı sağlanmasını değerli buluyoruz.
‘ASGARİ FİYAT PATRON DAYANAĞI DEVAM ETMELİ’
Tıpkı vakitte, minimum fiyat patron dayanağının bu yıl da devam etmesinin, hiç olmadığı kadar kıymetli olduğunun ve yeni istihdam yaratılmasında kayda paha bir yarar sağlayacağının da altını da bir sefer daha çizmek isterim.
“Birlikte Mümkün” anlayışı ile bu sıkıntı devri tekrar emekçi, patron ve hükümetimizle birlikte açık diyalog ve dayanışma yoluyla en iyi halde aşacağımıza olan inancımız tam. Geleceğimize, çalışanlarımıza, işletmelerimize ve işimize katkı sağlayacak her türlü karara dayanak vermeye hazırız.”
DİSK TABAN FİYAT TALEBİNİ AÇIKLADI
Devrimci Emekçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) Genel Lideri İstek Çerkezoğlu ve DİSK İdare Heyeti üyeleri, Ankara’daki DİSK Genel-İş Genel Merkezi’nde 2022 minimum fiyatına dair görüş, teklif ve taleplerini açıklamak için bir ortaya geldi.
Çerkezoğlu, “Gerek yoksulluk sonu gerek besin fiyatları artışı gerekse ekonomik büyüme dikkate alındığında 2022 yılında minimum fiyat net 5 bin 200 lira olmalı” dedi.
Çerkezoğlu ve DİSK İdare Şurası üyeleri, basın açıklaması yapmak için kürsüye giderken, DİSK üyeleri, ‘İnadına sendika, inadına DİSK’, ‘Zafer direnen işçilerin olacak’ sloganları attı.
Açıklamasında kur artışı nedeniyle taban fiyatın eridiğini anlatan Çerkezoğlu, taban fiyata uygulanan vergi ve kesintilere de dikkat çekti.
TÜM FİYATLARA 1000 LİRALIK UYGUNLAŞTIRMA TALEBİ
Çerkezoğlu, “Bütün fiyatlara bin liralık güzelleştirme yapılmalı. Yani minimum fiyatın ve bütün fiyatların, minimum fiyat kadar kısmı için bin lira fiyatında vergi ve prim indirimi sağlanmalı ve bu takviye Hazine tarafından karşılanmalı” değerlendirmesinde bulundu.
‘GEÇİM KAİDELERİNE NAZARAN HESAPLANMALI’
Çerkezoğlu, taban fiyata ait taleplerini ise şu formda sıraladı:
• Taban fiyat ülkemizde en düşük fiyat değil, ortalama fiyat haline gelmiştir ve minimum fiyat tespitinde bu gerçek dikkate alınmalıdır.
• Minimum fiyat yalnızca çalışanın kendisinin değil, ailesinin de geçim kaideleri dikkate alınarak adil bir biçimde hesaplanmalıdır.
• Minimum fiyat baskılanmış ve güdümlü enflasyon sayılarına nazaran değil, geçim kurallarına ve ekonomik büyümeye nazaran hesaplanmalıdır.
• Dar gelirlinin besin enflasyonuyla kişi başına düşen ulusal gelir artışı taban fiyatın saptanmasında kesinlikle dikkate alınmalıdır.
TOBB BAŞKANI’NDAN TABAN FİYAT ÖNERİSİ
Milyonlarca insanın beklediği 2022 taban fiyatına ait yeni bir açıklama da Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Lideri Rifat Hisarcıklıoğlu’ndan geldi.
Hisarcıklıoğlu, toplumsal medya hesabı üzerinden yaptığı bir açıklamada “Emek, alın teriyle çalışanlar desteklenmeli. Minimum fiyat enflasyon oranı üzerinde artmalı” dedi.
Üç teklifte bulunan Hisarcıklıoğlu, “Asgari fiyatta vergi kaldırılmalı. Gelir Vergisi dilimleri yükseltilmeli. Minimum fiyat dayanağı artırılmalı. İşletmelerin sürdürülebilirliği de ziyan görmemeli, maliyetler düşürülmeli” diye konuştu.
GENİŞ BİR BÖLÜMÜ İLGİLENDİRİYOR
Taban fiyat sadece minimum fiyat alanları ilgilendirmiyor. Öncelikle taban geçim indiriminden ötürü tüm çalışanlar az ya da çok minimum fiyattan etkileniyor.
Bunun yanı sıra, işsizlik maaşı bağlananlar, 65 yaş aylığı alanlar, rastgele bir işte çalışmadıkları için Genel Sıhhat Sigortası GSS) primini kendi ödeyenler, isteğe bağlı sigortalılar, erken emekli olmak için borçlanma yapmak isteyenler, toplumsal güvenlik primi ödeyen patronlar ve Bağ-Kur’lular ile ferdi emeklilik sistemine (BES) para yatıranlar yeni belirlenecek taban fiyattan direkt etkileniyor.
Sözcü
