Milas’ta günlerdir devam eden ve havadan müdahalede yaşanan zaafiyet nedeniyle söndürülemeyen yangın bölgedeki iki termik santrale çok yaklaştı. Ören’deki Kemerköy Termik Santrali’ne ulaşması an meselesi… Başka tarafta öteki bir yangının Fesleğen Yaylası’ndaki Yeniköy Termik Santrali’ne de çok yakınlaştığı haberleri geliyor. Milas Belediye Lideri acil yardım davetinde bulundu. Termik santraller yangına teslim olursa neler olacağını herkes merak ediyor. Patlamalar olacak mı, nasıl bir tehlikeyle karşı karşıyayız, elektrik kesintileri olacak mı, tüm Türkiye etkilenecek mi?
Tüm bu soruları Türkiye’de termik santraller konusunda en uzman isimlerden biri olan TMMOB Makine Mühendisleri odası Güç Çalışma Kümesi Üyesi Orhan Aytaç SÖZCÜ’ye tek tek kıymetlendirdi.
Mevzuyu iki taraftan ele almak gerektiğini kaydeden Aytaç birincisinin yangının termik santrali sarması halinde rastgele bir patlama yahut diğer bir felakete yol açma ihtimali, ikincisinin ise elektrik kesintilerine yol açıp açmayacağı olduğunu vurguladı.
Orhan Aytaç şu tespitlerde bulundu:
İÇTAŞ VE LİMAK İŞLETİYOR
Milas’taki yangının olduğu bölgede iki başka termik santral var. Biri Yeniköy, oburu Kemerköy. İkisi de bir mühlet evvel özelleştirildi ve İC İçtaş ve Limak tarafından satın alınarak işletilmeye başlandı.
Gelen bilgilere nazaran şu an yangın Kemerköy santraline çok yaklaşmış durumda. Kemerköy 3 üniteden oluşuyor ve 630 megavat gücünde… İkisi yani 420 megavatlık kısmı faal durumda. Dün gece 24.00’a kadar üretimin devam ettiğini biliyoruz. Lakin bugün çalışıp çalışmadığı konusunda ilgili bir bilgi yok, bunu biz göremiyoruz.
“GENEL ELEKTRİK ARZINA TESİRİ OLMAZ”
Bu santralin genel elektrik üretimi içindeki hissesi yaklaşık yüzde 2’dir. Termik santralin devre dışı kalması halinde bunun Türkiye’deki genel elektrik arzına bir tesiri olmaz.
Kuraklık nedeniyle HES’lerde de üretim düşmüş olsa dahi, öbür santraller devreye girer, maliyet nedeniyle çalışmayan doğalgaz santralleri devreye alınarak meselesiz atlanır. Zati elektrik üretiminde plansız bir arz fazlası kapasite olduğunu her fırsatta lisana getiriyoruz.
Lakin termik santrale yangın sıçraması halinde bölgede bir çok yer elektriksiz kalabilir.
“PETRO KİMYA TESİSİ ÜZERE PATLAR MI?”
Olayın ikinci kısmı bir felakete yol açıp açmayacağı hususudur. Biz oda olarak bir petro kimya tesisi üzere bir patlama ya da ağır sonuçlar doğuracak felaket beklemiyoruz.
Termik santrallerde yangının tesirini artıracak yanıcı kimyasallar var. Örneğin jenaratörleri soğutmak için hidrojen var. Bunun yanında kömürün tutuşturulması için birinci etapta kullanılan mazot fuil oil var. Bunların boşaltılması çok değerli.
Resmi bir açıklama yok fakat bize gelen duyumlar bu sürecin yapıldığını santraldeki hidrojen depolarının boşaltılarak suyla doldurulduğunu, mazotun boşaltıldığı yönünde…
HENDEKLER KAZILMIŞ
Bunun yanında termik santrallin etrafındaki otların temizlendiği ve hendekler kazıldığı, şirketin arazöz ve itfaiye işçisi desteği yaptığı tarafında bilgiler var. Bunların tamamı yapılması gereken hakikat uygulamalar.
Öteki yandan santralin ana güç kaynağı kömürle ilgili şanslı bir durum var. Genelde kullanılacak kömür termik santrallerin çabucak yanında depolanırken Kemerköy’de depolama alanı kuş uçuşu yaklaşık 4-5 kilometre uzakta yapılmış. Bu nedenle risk daha da azalmıştır. 20 bin ton kömürün burada depolandığını iddia ediyoruz.
ALEVLER SANTRALE GİRERSE NE OLUR?
Alevler santral alanına girmesi halinde ne olur? Santral beton ve çelikten oluşan bir yapı. Kendi yangın söndürme sistemleri var. Her şey makus gitse söndürülemese dahi bir petrokimya tesisi üzere patlamalar vs beklemiyoruz. Santralde yaşanacaklar, yaşadığımız orman yangınının yanında küçük kalacaktır. Fakat bu nükleer bir santral olsaydı çok önemli sonuçlara yol açabilirdi.
Büyük bir felaket beklemiyoruz ancak ‘kömür santralleri durdurulsun’ desek bile ulusal servettir, yeniden de çok üzücüdür, etrafa çok ağır olumsuz tesiri olmaz..
Bu vesileyle şunu da hatırlatmak lazım. Bu iki santral de geçtiğimiz yılbaşında, özelleştirme sonrası gerekli yatırımı yapmadıkları için bacalarından zehir saçtıkları gerekçesiyle mühürlenmiş lakin daha sonra bir biçimde çalışmalarına göz yumulmuştu.
EMO: “MORAL TESİRİ DAHA YÜKSEK OLUR”
Elektrik Mühendisleri Odası İdare Şurası Üyesi Mehmet Özdağ ise santralların yangından etkilenmelerinin moral tesirinin maddi hasardan daha fazla olacağını kaydetti.
Özdağ özetle şu değerlendirmeyi yaptı:
16 temmuz 2021 tarihinde yayınlanan CB – Yeşil Mutabakat Genelgesinde bile kömürlü termik santrallarla ilgili olumsuz bir tek cümle bile yok.
Ayrıyeten günlerdir göstere göstere gelen bir yangından bu tesislerin ziyan görmesinin önlenememesi, bu cins tesislerin korunamamış olması da farklı bir idare krizi, idare basiretsizliği manasına gelir.
Çok önemli bir güvenlik açığı manasına gelir. Ülkenin başka termik santrallarının, güç santrallarının da güvenlikleri konusunda tüm toplumda soru işaretleri yaratır.
Son olarak maalesef çok sıcak, kuraklık, çok yağış, sarsıntı üzere olağan tabiat olaylarını ya da meteorolojik olayları, felaket boyutunda bize yaşatan, sağlıklı ve hakikat bilgi paylaşımı yapmayan bir rejim ve kamu idaresi ile nükleer santral yapmak, işletmek tam bir çılgınlık olur.
Sözcü
