Birleşik-Kamu İş’in, en çok tüketilen 77 besin hususunu temel alarak yaptığı çalışmaya nazaran besin harcamalarında son bir yıllık artış da yüzde 31,6 oldu.

İktidarın, son haftalarda geri dönmeye çalıştığı yanlış ekonomik ve nakdî siyasetlerin faturasını enflasyon yoluyla halk ödüyor. Türkiye’nin en fakir kesitin aile bütçesinin en az üçte birini ayırmak zorunda bulunduğu besin fiyatları kasımda bir evvelki aya nazaran yüzde 3,5 oranında artarken açlık ve yoksulluğu da büyüttü.  Besin harcamalarında, yılın birinci dokuz aylık periyodunda fiyat artışı da yüzde 25,8’i buldu. Dört kişilik bir ailenin açlık hududu da 3 bin 74 liraya çıktı.

Birleşik Kamu-İş Konfederasyonun Ar-Ge ünitesi KAMUAR’ın, fiyatlarını Ankara’daki pazar ve marketlerden her ay nizamlı olarak derlediği ve halkın en fazla tükettiği 77 besin unsurundan oluşan bir sepeti temel alarak yaptığı “halkın enflasyonu” araştırmasının kasım ayı sonuçları açıklandı. Araştırmaya nazaran kelam konusu sepet için harcanan para son bir yılda (Kasım 2019’a göre) ise yüzde 31,6 oranında arttı. 12 aylık ortalama fiyatlara nazaran artış ise yüzde 30,7 olarak gerçekleşti.

Araştırmayla, gelirinin büyük kısmını besine ayırmak zorunda olan ve enflasyona karşı rastgele bir müdafaası bulunmayan ücretlilerin ve fakirlerin yaşadığı gerçek enflasyonun boyutunun ortaya konulması amaçlanıyor.

AYLIK FİYAT ARTIŞI

Kasımda, ekmek, un, bulgur, pirinç, makarna fiyatları bir evvelki aya nazaran, yüzde 5,5 oranında artarken, et-balık harcamalarında kırmızı et (dana) fiyatlarında yapılan indirimler nedeniyle yüzde 2,2 oranında düşüş yaşandı.

Süt ve süt eserleri ile yumurta harcamalarında yüzde 2,1 oranında artış kaydedilen kasım ayında katı ve sıvı yağ fiyatlarında ise yüzde 1,8 oranında artış oldu.

Meyve harcamalarının yüzde 0,7 oranında arttığı kasım ayında zerzevat harcamalarında ise bir evvelki aya nazaran yüzde 17,6 oranında epeyce yüksek bir yükseliş yaşandı.

Bakliyat fiyatlarının yüzde 15,4 oranında arttığı kasımda, salça, zeytin, bal, çay, tuz ve gibisi besin hususlarından oluşan öteki işlenmiş besin fiyatlarında yüzde 0,3 oranında geriledi.

Böylelikle besin fiyatlarında kasımda ekim ayına nazaran yüzde 3,5 oranında yükseliş yaşanmış oldu.

ARALIK 2019’A NAZARAN DEĞİŞİM

Ocak-kasım devrinde besin harcamalarındaki artış ise yüzde 25,8 olarak hesaplandı.

Bu devirde ekmek, un, bulgur kümesinde yüzde 15,2, et-balık harcamalarında yüzde 17,5 oranında, süt ve süt eserleri ile yumurta harcamalarında yüzde 11,8 oranında artış oldu. Yağ fiyatları yüzde 38,7 meyve fiyatları yüzde 27,9 artarken, zerzevat fiyatlarında yüzde 76,1 oranında yükseliş oldu. Bakliyat fiyatlarında yüzde 28,2 oranında artış yaşanırken öteki besin unsurlarına ait harcamalar ise yüzde 4,3 oranında zamlandı.

SON BİR YIL

Besin harcamalarında yıllık olarak ise (Kasım 2019’a göre) yüzde 31,6 oranında artış kaydedildi.

Son bir yılda ekmek, un, bulgur, makarna fiyatlarında yüzde 14,2, et-balık fiyatlarında 20, süt ve süt eserleri ile yumurta fiyatlarında yüzde 31,5 oranında artış yaşandı.  Bir yıl öncesine nazaran katı ve sıvı yağ fiyatları yüzde 36,2 oranında arttı. Meyve fiyatları yüzde 34,8 oranında, zerzevat fiyatları ise yüzde 85,8 oranında artış gösterdi.  Bakliyat fiyatları son bir yılda yüzde 37, öteki besin fiyatları ise yüzde 3,7 oranında zamlandı.

YILLIK ORTALAMA

Sepete dâhil edilen eserlerin son 12 aylık ortalama fiyatlarının bir evvelki 12 aylık periyottaki ortalama fiyatlarıyla karşılaştırılmasıyla hesaplanan 12 aylık ortalamalara nazaran de besin fiyatlarında yüzde 30,7 oranında artış yaşandı.

Yıllık ortalamalara nazaran ekmek, un, bulgur, makarna fiyatları yüzde 10, et ve balık fiyatları yüzde 19,3 süt, süt eserleri ve yumurta fiyatları yüzde 28 yağ fiyatları yüzde 22,7, meyve fiyatları yüzde 62,6, zerzevat fiyatları yüzde 50,5, bakliyat fiyatları yüzde 26,1, öbür besin unsurlarının fiyatları da yüzde 18,9 oranında artış kaydetti.

AÇLIK HUDUDU

Besin fiyatlarında yaşanan bu artış, dört kişilik bir ailenin ekimde 3 bin 9 lira olan dört kişilik bir ailenin açlık sonunun kasımda 3 bin 74 liraya kadar yükselmesine yol açtı.

Sözcü