ABD’de borçluluk oranı süratle artarken Kongre’den “mali kriz riskinde artış” uyarısı geldi. Kongre Bütçe Ofisi’nin raporuna nazaran, federal borç ölçüsünün 2021 sonunda ulusal gelirin yüzde 102’sine, 2051’de ise ulusal gelirin yüzde 202’sine ulaşması bekleniyor.
The New York Times’ın aktardığına nazaran, 2020’de ulusal gelirin yüzde 14,9’una ulaşarak 1945 yılı sonrasındaki en yüksek orana erişen federal bütçe açığının 2021’de yüzde 10,3’e gerilese de yüksek düzeylerde kalmaya devam etmesi bekleniyor.
‘BÜTÇE AÇIĞI KISA VADEDE AZALACAK, UZUN VADEDE ARTACAK’
Ofis, önümüzdeki yıllarda salgın sonrasında iktisattaki toparlanmaya paralel olarak bütçe açığının ulusal gelire oranında düşüş beklerken, 2025 sonrasında ise bütçe açığının tekrar yükselişe geçmesini ve 20 yıl boyunca yüksek düzeylerde seyretmesini bekliyor.
Bütçe açığının ulusal gelire oranının 2029’da yüzde 5,7’ye gerilemesi lakin 2051’de yüzde yüzde 13,3 olması bekleniyor.
Raporda, net faiz harcamalarının önümüzdeki 10 yılda görece düşük kalması fakat sonraki 20 yılda süratle artması beklenen raporda, 10 yıllık Hazine tahvillerinde gerçek faiz için yüzde 2,6 kestirimi yer aldı. Bu oran, mevcut 0 civarındaki gerçek faize nazaran önemli bir yükseliş manasına geliyor.
ENFLASYON VE FAİZ ARTIŞI SORUNU BÜYÜTECEK
Uzun vadede faizlerin de artması ve yaşlanan nüfusun sıhhat harcamalarının artmasıyla federal borç sıkıntısının büyüyebileceğine dikkat çeken ofis, “Artan borç yükü, bir mali kriz riskini artırabilir ve enflasyondaki yükselişle bir arada ABD dolarına itimadın azalması, kamu ve özel için finansman maliyetlerini artırabilir” dedi.
CBO, yüksek borç düzeylerinin borçlanma maliyetlerini artıracağı ve ekonomiyi yavaşlatacağı ikazlarında da bulundu.
Rapordaki hesaplamalarda, Senato’da onaylanmayı bekleyen 1,9 trilyon dolarlık yeni teşvik paketi ve yeni altyapı yatırım vaatleri dikkate alınmadı.
‘HAVA SALDIRISI SİRENİ’ BENZETMESİ
Bir mali müşahede kümesi olan ‘Sorumlu Federal Bütçe İçin Komite’, geçen ay yayımladığı notta, federal borçlardaki artışa ait “hava saldırısı sireni millerce uzaktan duyulabiliyor” demişti.
Küme, artan borçların, gelir eşitsizliği probleminin tahlilini ve muhtaçlık duyulan altyapı yatırımlarının yapılmasını zorlaştıracağı ihtarında bulunmuştu.
Peterson Vakfı da, federal borç üzerindeki net faizin önümüzdeki 30 yıl içinde toplam 61 trilyon dolar olacağını ve 2051 yılına kadar federal gelirlerin yüzde 47’sine yükseleceğini açıklamıştı.
TÜM DÜNYAYI ETKİLEYECEK
ABD başta olmak üzere gelişmiş ülkelerde enflasyonla birlikte faizlerin artması, gelişen ülkelere sermaye akımlarını yavaşlatabilir ve gelişen ülkelerde de borç çevrimini çok daha maliyetli hale getirebilir.
Hakikaten, ABD Merkez Bankası’nın (Fed) 2013 sonrasında kademeli olarak para siyasetinde sıkılaşmaya gitmesi ve 2015 sonrasında gelen faiz artışları, Türkiye’nin 2018’de kur krizine girmesinde tesirli olmuştu. Ekonomik yavaşlama ve sonrasında pandemiyle birlikte ABD’de faizler tekrar aşağı çekildi fakat uzun vadede enflasyon ve faizlerin artması, tüm dünya iktisadı için değerli bir risk teşkil ediyor.
Sözcü
