3. doz aşı, Sinovac ve Biontech olan vatandaşlara uygulanmaya devam ediyor. Sıhhat Bakanı Fahrettin Koca 3. doz aşı için 2 doz mRNA aşısı olan vatandaşlarımızın da ikinci doz üzerinden 5-6 ay geçtikten sonra hatırlatma dozuna gereksinim duyacakları öngörülmektedir açıklamasında bulundu.
3. doz aşı, öbür ismiyle hatırlatma dozu için geçtiğimiz haftalarda Sıhhat Bakanı Fahrettin Koca “2 doz mRNA aşısı olan vatandaşlarımızın da ikinci doz üzerinden 5-6 ay geçtikten sonra hatırlatma dozuna muhtaçlık duyacakları öngörülmektedir.” biçiminde açıklamada bulunduStanford Üniversitesi ve Emory Üniversitesi’nde yapılan bir araştırmalar da iki doz Pfizer/BioNTech aşısı olanların elde ettiği bağışıklığın çok kısa bir müddet içinde bittiğini ortaya koydu.
HATIRLATMA DOZU NEDİR?
Genel itibariyle her iki doz aşılı olanlara üçüncü doz hatırlatma dozudur ve üçüncü doz ister Sinovac olsun ister Biontech olsun daha güçlü bir antikor yanıtı oluşturur.
HATIRLATMA DOZU KAÇ AY SONRA, NE VAKİT YAPILMALI?
Sıhhat Bakanı Fahrettin Koca hatırlatma dozu hakkında “inaktif aşıdan 3 ay sonra yapılan hatırlatma dozunun koruyuculuğu çok kıymetli ölçüde artırdığını göstermektedir. 3 doz aşı olmuş vatandaşlarımızın olay sayıları içindeki oranı %2’den daha azdır. 2 doz mRNA aşısı olan vatandaşlarımızın da ikinci doz üzerinden 5-6 ay geçtikten sonra hatırlatma dozuna gereksinim duyacakları öngörülmektedir.” formunda açıklamada bulundu.
3. DOZ AŞI NE VAKİT OLUNUR?
Araştırmacılar, 46 sağlıklı genç ve orta yaşlı yetişkinden aldıkları kan kıymetleri ile aşı olduktan bir müddet sonra alınan kan bedellerini ve ikinci doz aşıdan 6 ay sonraki kan pahalarını inceledi.
Bilim insanları, 6 ay içerisinde aşının yarattığı antikor düzeyinin ortadan kalktığını açıkladı. Araştırmayı yürüten Stanford Üniversitesi’nden Bali Pulendran ve Emory Üniversitesi’nden Mehul Suthar, “Araştırmalarımız Pfizer/BioNTech aşısının corona virüsüne karşı çok yüksek düzeyde antikor sağladığını ortaya çıkardı. Lakin buna karşılık 7 ay içerisinde bu muhafaza düzeyi yaklaşık 10 kat azalıyor” açıklamasını yaptı.
Gönüllülerin neredeyse yarısında Delta, Beta ve Mu üzere varyantlara karşı antikor oluştuğu tespit edilirken, altıncı aydan sonra bir düşüşün başladığı duyuruldu.
Reuters’ın aktardığı haberde görüşlerini paylaşan araştırmayı yürüten bilim insanları, “Bu sonuçlar bize ikinci doz aşıdan 6 ile 7 ay sonra üçüncü doz destekleyici corona virüsü aşısı olmanın SARS-CoV-2’ye ve onun varyantlarına karşı muhafazayı güçlendireceğini ortaya koyuyor” sözünü kullandı.
3. DOZ AŞI 65 YAŞ ÜSTÜ İÇİN UYGUN
ABD Hastalık Denetim ve Tedbire Merkezi’nin (CDC) istişare paneli Pfizer ve BioNTech aşısı ek dozunun ağır hastalanma ihtimali yaratan sıhhat problemleri olan yetişkinlere ve 65 yaş ve üstündekilere uygulanmasını tavsiye etti.
3. DOZ AŞI İLE SONRA MÜDAFAA VAKİTLE ARTIYOR
Temmuz ayının ortasından beri üçüncü doz aşı uygulayan İsrail’de, bu aşının enfeksiyon riskini yalnızca iki doz aşı olanlara nazaran yüzde 48 ile yüzde 68 oranında azalttığı belirtildi. Yetkililer, üçüncü doz aşıdan sonra geçen mühlete bağlı olarak corona virüsü riskinin giderek azaldığının da altını çizdi.
Araştırmada, üçüncü doz aşıdan sonra geçen iki hafta ve 20 gün sonrasında hastaneye yatışa karşı müdafaa oranı ise yüzde 70’den yüzde 84’e kadar epey yüksek bir oranda devam ettiği belirtildi.
Araştırmayı yürüten Yale Üniversitesi Kamu Sıhhati kısmında misyonlu doçent tabip Daniel M. Weinberger, “Üçüncü doz aşının delta varyantına karşı ekstra muhafaza sağladığını gösteriyor. İki doz aşının Covid-19’a karşı sağladığı muhafaza vakitle azalsa da üçüncü doz aşı ile tekrar müdafaa sağlanabilir” dedi.
3. DOZ AŞI İÇİN ÜLKELER NE KARAR ALDI?
İngiltere, İsrail, Almanya ve Fransa da dahil olmak üzere birtakım ülkeler 50 yaş üstü bireylere ve bağışıklığı zayıf olanlara üçüncü doz aşı imkanı sunarken, birtakım ülkeler hala aşıya erişimde sorun yaşıyor. Dünya Sıhhat Örgütü (WHO), mevcut dataların destek aşıya gereksinim duyulmadığını ortaya çıkardığını bu yüzden de yüksek gelirli ülkelere üçüncü doz aşıyı yaptırmadan evvel muhtaçlık duyulan bireylere aşı ulaştırılmasını talep ediyor.
Afrika Birliği de emsal bir görüş savunarak, gelişmiş ülkelerin ‘bilimsel delillerle desteklenmediği halde’ üçüncü doz için harekete geçmek yerine Afrika’ya gereken ölçüde aşı göndermelerinin daha iyi olacağını savundu.
Pekala dünyada ülkeler üçüncü doz aşı ile ilgili ne düşünüyor? Hükümetlerin aldığı üçüncü doz kararları nedir?
ABD: Lider Joe Biden 27 Ağustos’ta yaptığı açıklamada, federal sıhhat yetkilileriyle birlikte ek dozlara müsaade vermek için harekete geçtiklerini açıkladı. Sıhhat yetkilileri, Moderna ve Pfizer-BioNTech tarafından en az sekiz ay evvel yapılan iki doz Covid-19 aşısının da bu ay itibariyle üçüncü doz aşıya geçecekler.
Avrupa Birliği: Avrupa Komitesi 26 Ağustos’ta yaptığı açıklamada, destek Covid-19 aşısının şimdi yasal olarak tavsiye edilmediğini belirtirken, ellerinde üçüncü dozu destekleyecek kâfi data olmadığını açıkladı. Fakat, Pfizer/BioNTech ve Moderna ile yakın vakitte yapılan tedarik mukaveleleri aksi istikamette bir harekete işaret ediyor.
Arjantin: Sıhhat Bakanı Carla Vizzotti, 31 Ağustos’ta, sıhhat çalışanlarına ve bağışıklık sistemi zayıf olan şahıslara destek aşı yapabileceklerini açıkladı
Avusturya: Avusturya, aşı yaptıran birinci kümenin ikinci dozunu tamamlamasından dokuz ay sonra, 17 Ekim’de üçüncü doz aşılamaya başlamayı planlıyor.
Belçika: Bağışıklığı zayıf yahut kronik rahatsızlığı olan şahıslara üçüncü doz onayı verildi.
İngiltere: İngiliz yetkililer Salı günü yaptığı açıklamada, kronik rahatsızlığı olanlara ,sağlık çalışanına ve 50 yaş üstüne üçüncü doz aşı önerdiklerini söyledi.
Brezilya: Brezilya, üçüncü doz ile ilgili net bir adım atmadı. Mayıs ayından beri ülkede üçüncü doz tartışmaları yaşanıyor.
Kamboçya: Ülkede, Sinopharm ve Sinovac aşılarını yaptıranlara AstraZeneca üçüncü dozu öneriliyor.
Kanada: Ülkede yayımlanan yeni bir rapor, bağışıklığı zayıf olan şahıslara üçüncü doz mRNA aşısı öneriyor.
Çin: Ekim ayı sonuna kadar ülkede aşılamayı bitirmeyi hedefleyen Çin, yaşlılara, sıhhat çalışanlarına ve zayıf bağışıklığa sahip olanlara üçüncü doz aşı öneriyor.
Çek Cumhuriyeti: Çek Cumhuriyeti’nde 20 Eylül’den itibaren isteyen herkes üçüncü doz aşı yaptırabilecek.
Danimarka: Danimarka Sıhhat Otoritesi 20 Ağustos’ta yaptığı açıklamada, kemoterapi alan kanser hastaları yahut organ nakli olanlar üzere bağışıklık sistemi zayıf olan Danimarkalılara üçüncü doz aşı önerdiklerini açıkladı.
Ekvador: Ekvador’da da bağışıklık sistemi zayıf olanlar üçüncü doz aşıya erişebilecek.
Fransa: Fransa, Eylül ayından itibaren bakım meskenlerinde üçüncü corona virüs aşısı uygulamasına başlayacak . Bu ortada, 65 yaş üstü ve mevcut tıbbi rahatsızlıkları olanlar, Eylül ayının başından itibaren bir destekleyici aşı için randevu alabilecek.
Almanya: Almanya, yaşlılar ve bağışıklık sistemi zayıf olanlar üzere savunmasız insanlara Eylül ayında destekleyici bir aşı sunmaya başlayacak. Üçüncü dozda mRNA aşıları kullanılacak.
Yunanistan: Sıhhat Bakanlığı uzmanları, Delta varyant enfeksiyonlarındaki artışı durdurmak için, Eylül ortası itibariyle bağışıklık sistemi zayıf olan bireylere ve 60 yaş üzerine destekleyici aşı randevuları vermeye başlayacak.
Macaristan: Ağustos ayı itibariyle isteyenler üçüncü doz aşı olabilecek.
Endonezya: Endonezya, Temmuz ayında Moderna tarafından üretilen destekleyici aşıları sıhhat çalışanlarına uygulamaya başladı, daha geniş kullanım için ekstra dozlar devreye sokulmaya hazırlanıyor.
İsrail: Eylül ayı itibariyle isteyen herkes üçüncü doz aşısını olabilecek.
İtalya: İtalya’nın ilaç ajansı AIFA, bağışıklığı zayıf olanlar, 80 yaşın üzerindekiler, huzurevinde kalanlar ve sık sık virüse maruz kalan ön saflardaki sıhhat çalışanları için üçüncü bir dozun kullanımının onaylandığını söyledi.
Rusya: Moskova’daki sıhhat merkezli, aşılanması altı ayı geçen bireylere Temmuz ayında destekleyici aşılar sunmaya başladı.
Filipinler : Ülkede, sıhhat yetkililerinin şimdi üçüncü bir doza muhtaçlık olduğu sonucuna varmamasına karşın, Filipinler’in 2022 bütçesi altında destekleyici aşılar için 45.3 milyar peso (899 milyon milyon dolar) ayırdığı belirtiliyor.
Güney Kore: Güney Kore, ülke nüfusunun yüzd 70’ini tam olarak aşılamayı başardığında, Ekim ayından itibaren destekleyici aşılara başlamayı planlıyor. Birinci destek dozları, bağışıklık sistemi zayıf yahut yüksek risk altında olduğu düşünülen bireylere yapılacak.
İspanya: İspanya, 7 Eylül’de, bağışıklık sistemi önemli ziyan görmüş bireylere ve kronik rahatsızlığı olanlara üçüncü doz aşı yapılmasını onayladı.
İsveç: İsveç, 2022 yılında, iki doz aşısını tamamlayan tüm nüfusa üçüncü doz yapmayı planlıyor.
İsviçre: Sıhhat Bakanlığı, İsviçre’nin, 2022’de mümkün destek aşı hazırlıkları da dahil olmak üzere 43 milyon doz aşı sipariş ettiğini söyledi.
Körfez ülkeleri: Birleşik Arap Emirlikleri, üçüncü doz aşı için onay verdi. Bahreyn ise, Rus Sputnik V aşısının üçüncü dozuna onay veren birinci ülke oldu.
Tayland: Tayland, daha evvel Sinovac aşısı uygulanan kestirimi 3.4 milyon şahsa AstraZeneca yahut mRNA tipi güçlendirici aşılar yapmayı planlıyor.
Türkiye: Sıhhat bakanlığı 16 Ağustos’ta yaptığı açıklamada, Sinovac aşısı ile aşılanan şahıslara ek bir Pfizer dozu alınmasını önerdiklerini açıkladı. Türkiye’de Sinovac aşısı olanlara üçüncü doz mRNA aşısı öneriliyor.
Uruguay: Daha evvel Sinovac aşısı yaptıranlara üçüncü doz mRNA aşısı öneriliyor.
Sözcü
