Türkiye ikinci dalgayla birlikte 21 Kasım’da başlayan ve 30 Kasım’da kapsamı genişletilen kısmi kısıtlama uygulamasına geçti. Hafta sonu makul saatler aralığında sokağa çıkma yasağı uygulandı. Bu uygulamanın kâfi olmadığı görüldüğündeyse hafta sonu makul meslek kümeleri dışında tam vakitli sokağa çıkma kısıtlamasına geçildi. Birebir vakitte hafta içi de 21:00-05:00 saatleri ortasında kısıtlama devam ediyor. (Dün açıklanan bilançoya nazaran olay sayısı 20 bin 316’ya indi lakin test sayısı da 158 bin olarak kayıtlara geçti.)
Yeni kısıtlamaların akabinde birkaç günlük datalara nazaran iyileşen sayısı hadise sayısını geçti. Lakin öbür bilgilerdeki artış devam ediyor. Hastanelerdeki ağır bakım ve ventilatör oranları yükseliş gösteriyor. Bunun yanında vefat sayıları da her geçen gün artıyor. Bu durum akıllara “Kısıtlamalar gereken etkiyi gösterdi mi?”, “Tam kapanma uygulamasına gitmek gerekiyor mu?” sorusunu getiriyor. Enfeksiyon hastalıkları alanında çalışmalarını sürdüren, Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Kolu Lideri Prof. Dr. Esin Şenol’a sorduk.
KISITLAMALAR KÂFİ OLDU MU?
Hastanelerdeki kapasitenin artırılmaya çalışıldığına dikkat çeken Prof. Dr. Şenol, “Kısıtlamaların kâfi olduğunu söyleyemeyiz. Faal hadise sayısının çok kıymetli olmayacağı vurgusuyla Türkiye 1 günde 1 milyon olay ekledi. Aslında bu çok kıymetliydi. Burada yüzdelik oranlar var. Bu oranlar üzerinden sıhhat sisteminin takibi sağlanır. Hastane yatak kapasiteleri, ulaşabileceği azamî düzeye çıkarıldıktan sonra olay sayıları açıklandı. Hadise sayıları açıklandığındaysa varsayım ettiğimiz üzere geride çok büyük bir yükün birikmiş olduğunu gördük” dedi.
Prof. Dr. Esin Şenol
Geride birikmiş olan yükün çok kolay bir dinamiğinin olduğunu tabir Şenol, kelamlarına şu formda devam etti: “Ağır olay sayıları gerçek hadiselerin yüzde 5’ini 10-20 gün sonra, mevt sayıları da olay sayısının yüzde 2-2,5’ini 20-30 gün sonra yansıtıyor. Şayet ağır olayda artış görüyorsak bunun geçmişinde 20-30 günlük bir ikiye katlanma mühleti var demektir. Bu oran vefat sayıları için 40-60 güne tekabül eder. Bu da size virüsün 5-6 bireye bulaşmakta ve çok yaygın olduğunu gösterir. Bu nedenle kısıtlamaların tesirli olduğunu söyleyemeyiz.”
UYGUNLAŞAN SAYISINDAKİ ARTIŞ NE SÖZ EDİYOR?
Son birkaç günlük tablodaki iyileşen sayısındaki artış göze çarpıyor. Prof. Dr. Esin Şenol bu artışın ne manaya gelebileceğini şu formda açıklıyor: “İyileşen sayısındaki artıştan aslında virüsün bulaşma suratının düştüğünü ummalıyız lakin salgının bu evresinde ölçülecek parametre bu değil. Bu yeni dalganın tepeye tırmandığı devirde yapılacak bir şeydir. Biz ise sönümlendiremediğimiz bir dalganın uç noktasındayız. Hasebiyle çok fazla bir şey tabir etmiyor. Başka yandan da farklı parametreler var. Hastane yatak kapasitelerimiz dolduğu için bir ünite ölçüm yapabiliyoruz. Artık o bir içerisinde iyileşmeyecek hastalar bir ünite artsa bile ölçemiyorsunuz. Hasebiyle görece olarak iyileşen hadise sayısı artmış üzere ortaya çıkıyor olabilir.”
“PANDEMİ SEFERBERLİĞİNE MUHTAÇLIK VAR”
Yeni kısıtlamalarla birlikte üzerinden önemli bir mühlet geçmesine karşın tam manasıyla bir düşüş kaydedilemedi. Prof. Dr. Esin Şenol, tahlilin tam kapanma olduğu belirterek kelamlarını “Mağduriyetsiz ve moralli bir kapanmaya gereksinim var. Hem sıhhat sistemi hem vatandaşlar artık çok yoruldu. Münasebetiyle kimseyi aç bırakmayacak biçimde, sıhhat sistemine yeni bir güç katana kadar kapanmaya gitmemiz gerekiyor. Bu süreçte ülkenin bütün imkanları kullanılmalı. Bir pandemi seferberliğine gidilmeli lakin bu seferberlik bilimin ışığında gerçekleştirilmeli.” biçiminde noktaladı.
Sözcü
