Bitlis’te yürütülen Dere Üstü Islah Projesi’ kapsamında 700 iş yeri ve binanın yıkımı gerçekleştirildi. Yıkım ve enkaz kaldırma çalışmalarında, çeşitli periyotlara ilişkin 14 tarihi köprü gün yüzüne çıkarken, binaların gerisinde kalan Bitlis Kalesi ve Paşa Hamamı da tekrar görünür hale geldi.
Bizlis’te ‘Dere Üstü Islah Projesi’ kapsamında kent merkezindeki yıkım çalışmalarına 29 Eylül 2019 tarihinde başlandı. Birinci olarak, mülkiyeti Vilayet Özel İdaresi’ne ilişkin halk ortasında ‘Hanedan Otel’ olarak bilinen ve içinde bir otel ve 39 iş yeri ile kimi resmi kurumların bulunduğu 5 katlı bina yıkıldı.
Geçen vakit içerisinde de 700 işyeri ve binanın yıkımı gerçekleştirildi. Enkaz kaldırma çalışmaları devam ederken, binaların gerisinde kaldığı için görünmeyen Bitlis Kalesi ve 16’ncı yüzyılda yapılan Paşa Hamamı tekrar görünür hale geldi. Yıkım çalışmaları sırasında binaların ve iş yerlerinin altında kalan 14 tarihi köprü de gün yüzüne çıktı.
Bitlis Eren Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Tarih Kısmı Öğretim Üyesi ve Fakülte Dekanı Prof. Dr. Mehmet Demirtaş, tarihi dokunun ön plana çıkarılması ve kentin nefes alması için başlatılan projenin kenti cazibe merkezi haline getireceğini söyledi.
Prof. Dr. Demirtaş, Bitlis’in Mitanilerle başlayan tarih seyahati içerisinde birçok medeniyete mesken sahipliği yaptığını belirterek, “Bitlis birinci kere Mitaniler devrinde kurulmuş. Kurulduktan sonra da gelişimini kısa müddette sağlıyor. Zira alternatifi olmayan bir kent. Bitlis deresi güzergahı bilhassa kuzeyden güneye, güneyden doğuya gelen kervanların ve devletlerin geçmek zorunda olduğu bir yer. Bu türlü olduğu için her devir insanların ilgi odağı olmuş. Daha sonra bu alanda bir kale inşa edilmiş. Bu tarihi doku binlerce yıldan bu yana oluşmaya başlamıştır. İslam hakimiyeti öncesine baktığımızda Mitanilerden sonra Asurlular, Urartular, Medler, Persler var. En sonunda İslam orduları bu bölgeye gelmiş. İslam ordularının zaferleri sonunda Abbasi ve Emeviler 200 yılı aşkın bir mühlet karar sürmüş. Bizanslıların Sasanilerle çaba devrinden sonra mahallî beylikler ve İslam devletleri karar sürüyor. Mervaniler ve Ahlat merkezli Sökmenşahlar bunlardan bazılarıdır. Rojikiler denilen Şerefhanlar bu bölgede 600 yıl bir hakimiyetleri kelam hususudur. Osmanlı ile birlikte Bitliste daha ileri bir atılım var. Bilhassa Abdal Han devrinde kendi medeniyetinin tepesini yaşamıştır” dedi.
‘BİTLİS TEKRAR CAZİBE MERKEZİ OLACAK’
Proje sayesinde tarihi dokunun tekrar ortaya çıktığını da belirten Demirtaş, “Bunun en büyük pürüzü dere üstünün işgal edilmiş olmasıdır. Artık bunu ortaya çıkarmak için başlatılmış bir proje vardır. Bitlis Deresi’nin üstünün açılması, çok yerinde bir karardır ve çok hoş yürüyen bir projedir. Kentin tarihi dokusunun ortaya çıkarılması için değerli bir projedir. Birtakım aksaklıklar var. Bunu inkar edemeyiz. Dere üstünde onlarca köprü var. Bu tarihi köprüler şayet sağlam bir biçimde, tahrip edilmeden ortaya çıkarılabilirse nitekim projenin en değerli ayaklarından biri gerçekleşmiş olur. Ayrıyeten tarihi Bitlis meskenlerinin onarımı için de bir projeye daha gereksinim vardır. Bu olduğunda Bitlis gerçek hüviyetine kavuşmuş olur. Antik kent vasfına esasen sahiptir. Bu özelliğini de ortaya çıkarmış olur. Bu proje hayata geçirildiğinde Bitlis geçmişte Anadolunun en hoş kentlerindendi, bugün de o hale gelecektir. Tekrar cazibe merkezi olacaktır” diye konuştu. DHA
Sözcü
