Türk Silahlı Kuvvetleri’nin Genelkurmay Lideri Orgeneral Kenan Cihan başkanlığında gerçekleştirdiği 12 Eylül darbesi ile Türkiye Cumhuriyeti, 27 Mayıs 1960 darbesi ve 12 Mart 1971 muhtırasının akabinde silahlı kuvvetlerin idareye üçüncü müdahalesini yaşadı.
12 EYLÜL’DE NE OLDU?
27 Mayıs 1960 darbesi ve 12 Mart 1971 muhtırasının akabinde Türkiye Cumhuriyeti tarihinde silahlı kuvvetlerin idareye üçüncü açık müdahalesidir. Bu müdahale ile Süleyman Demirel’in başbakan olduğu hükûmet vazifeden alındı, Türkiye Büyük Millet Meclisi lağvedildi, 1970 sonrasında değiştirilen 1961 Anayasası uygulamadan kaldırıldı ve Türkiye siyasetinin yine tasarlandığı bir askerî devir başladı. Bu periyot yaklaşık dokuz yıl sürdü. 12 Eylül 1980 akabinde partiler lağvedildi, parti önderleri evvel askerî üslerde nezaret altında tutuldu, akabinde yargılandı.
FOTO: Depophotos/ Darbe sabahı kent sokaklarında tanklar yürüdü.
2010’DAN SONRA YARGILANDILAR
12 Eylül 2010’daki referandumda %58 evet oyu çıktı ve 13 Eylül 2010 sabahından itibaren 12 Eylül’ün sorumluları hakkında hata duyuruları yapılmaya başlandı. 12 Eylül 2010 tarihinde sonuçlanan referandum sonrasında değiştirilen yasalar çerçevesinde 12 Eylül 1980 yılında gerçekleştirilmiş olan ihtilalden mağdur olanların ilgililere dava açma hakkı doğdu. Bunun sonucunda referandum tarihinin birinci gününden itibaren savcılığa binlerce cürüm duyurusunda bulunuldu. Bütün bu hata duyuruları toplanıp Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından 7 Nisan 2011 yılında birinci soruşturma açıldı. Darbenin üzerinden geçen 31 yıl sonunda açılabilen birinci soruşturmadır.
ÖLÜMLERLE DAVA DÜŞTÜ
Dava sonucunda Kenan Cihan ve Tahsin Şahinkaya, 765 sayılı TCK’nın “Devlet kuvvetleri aleyhine cürümler” başlıklı 146. unsuru uyarınca ağırlaştırılmış müebbet mahpus cezasına çarptırıldılar. Eski Hava Kuvvetleri Kumandanı emekli Orgeneral Tahsin Şahinkaya’nın, Kenan Cihan’dan iki ay sonra, 90 yaşında ölmesiyle Yargıtay kademesindeki dava düştü. Lakin davanın müdahillerinden olan Devrimci 78’liler Federasyonu davadan vazgeçmeyeceklerini ve 57 vilayette işkenceciler aleyhine açılan davaları yakın takipte tutacaklarını belirtti.
Sözcü