İzmir’de Ayasuluk Doruğu ve St. Jean Anıtı hafriyat alanında bulunan Ayasofya ile çağdaş kilisede 1921 yılından beri aralıklarla süren hafriyatta, Büyük Theodosius olarak bilinen Roma İmparatoru devrine ilişkin duvar ortaya çıkarıldı.
İzmir’in Selçuk ilçesinde bulunan Ayasuluk Zirvesi ve St. Jean Anıtı Hafriyatı, İstanbul Gelişim Üniversitesi’nin takviyeleriyle sürerken, hafriyat alanında bulunan kilisenin, Büyük Theodosius olarak bilinen Roma İmparatoru periyoduna dayandığı ortaya çıkarıldı.
Aziz Yuhanna Kilisesinde yapılan kazıların 1921 yılında Yunan General Sotiriou tarafından başlatıldığını söyleyen hafriyat lideri ve Hatay Mustafa Kemal Üniversitesi Sanat Tarihi Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Sinan Mimaroğlu, “Aziz Yuhanna Hz. İsa’nın havarilerindendir ve Hz. İsa çarmıhtayken, Hz. Meryem ve Aziz Yuhanna’ya ‘İşte senin annen, işte senin oğlun’ diyerek onları birbirine emanet etmiştir. Aziz Yuhanna daha sonra Efes’e gelip 100 yaşına kadar burada yaşamıştır ve ardımdaki alana gömülmüştür. Bu alanda erken periyotta 3-4. yüzyıllarda baldaken şeklinde bir yapı yapılıyor. Daha sonra bu genişleyip bazilikal planlı bir kiliseye, en son da 5. yüzyılda Ayasofya ile çağdaş, Justinianus vaktinde kilisenin genişlediğini biliyoruz. Bu hafriyat 100 yılını doldurdu. Birinci hafriyat işgal yıllarında Yunan general Sotiriou tarafından yapılıyor. Direkt Aziz Yuhanna’nın mezarına ulaşmak için hafriyat yapılıyor. Günümüzde hala araştırması ve incelemesi bitmemiş bir yapı. Bu yapı Batı Anadolu’da çok kıymetli bir Ortodoks yapısı” dedi.
“BU ALANA NAZARAN BİR BİRİNCİ SAYILABİLİR”
2021 yılı hafriyat çalışmaları kapsamında kilisenin kuzey kısmında çalışmalar yaptıklarını tabir eden Doç. Dr. Mimaroğlu, “Kilisenin kuzey haç kolundan bir kapı olduğunu biliyorduk. Yaptığımız hafriyatlar burada anıtsal bir yapının olduğunu bize gösterdi. Geç Bizans Devrinden başlayarak orta ve Erken Bizans Devrine, tahminen de Theodosius devrine dayanan duvarı ortaya çıkardık. Buradan gelen materyaller kıymetlendirme basamağında. Geç Roma Periyoduna ilişkin ağır gereçler var. Bu alana nazaran bir birinci sayılabilir. Zira burada Geç Roma Devrine ilişkin seramik gereci azdı” diye konuştu.
Mimaroğlu, kilisenin etrafından çıkarılan 8 insan iskeletinin de geç ve Orta Bizans Devrine ilişkin olduğunun anlaşıldığını açıkladı.
DHA
Sözcü
